FINANSIJE
Zaduženost BiH: RS duplo zaduženija na unutrašnjem, a FBiH na vanjskom planu
SARAJEVO – Unutrašnja zaduženost bosanskohercegovačkog entiteta RS na kraju 2017. godine iznosila je dvije milijarde i 349 miliona KM dok je zaduženost entiteta FBiH bila milijardu i 148 miliona KM.
Na drugoj strani podaci iz Informacije o stanju javne zaduženosti BiH pokazuju da je FBiH zaduženija od RS-a kada je riječ o vanjskom dugu.
Komisija za finansije i budžet Zastupničkog doma Parlamentarne skupštine BiH u četvrtak će razmatrat Informaciju o stanju javne zaduženosti BiH koju je državnom organu zakonodavne vlasti dostavilo Ministarstvo finansija i trezora BiH.
Vanjski dug BiH na dan 31. decembar 2017. godine iznosio je sedam milijardi i 851 milion KM, a on obuhvata vanjski državni dug u iznosu od 7 milijardi i 718 miliona KM koji je alociran na Federaciju BiH, Republiku Srpsku, Brčko distrikt BiH i institucije BiH te vanjski dug entiteta i Brčko distrikta BiH u iznosu od 133,21 milion KM.
Najveće učešće u vanjskom državnom dugu ima Federacija BiH (četiri milijarde i 704 miliona KM), a slijedi je Republika Srpska s dvije milijarde i 903 miliona KM, zatim institucije BiH s 74,23 miliona KM i na kraju Brčko distrikt BiH s 36,72 miliona KM.
Ministarstvo finansija BiH navodi da je u 2017. godini angažovano 516,60 miliona KM odobrenih kreditnih sredstava. Od ukupnog iznosa povučenih sredstava 41,97 posto se odnosi na EIB, 18,08 posto na KFW, na WBIDA kredite 11,74 posto, OPEC 9,76 posto dok ostali kreditori učestvuju s 18,45 posto (EBRD, CEB, WBIBRD, Vlada Japana, KWT, SFD i IFAD).
“Učešće starog duga u stanju vanjske zaduženosti sa 31. decembrom 2017. godine od 14,64 posto iskazuje tendeciju smanjenje, s obzirom na to da je učešće ovog duga u 2016. godini iznosilo 16,15 posto, a 2015. godine 17,89 posto. Stari dug čine naslijeđeni komercijalni dugovi prema Pariškom klubu kreditora, Londonskom klubu kreditora, te zajmovima IBRD-a”, piše u Informaciji o stanju javne zaduženosti BiH.
Državna vlast ističe da u okviru “novog duga” najveću procentualnu zastupljenost čine dugovi prema međunarodnim finansijskim institucijama (Svjetska banka-IDA i IBRD, EIB, MMF, EBRD i Evropska komisija). Ukoliko se posmatra podjela kreditora na multilateralne i bilateralne, u 2017. godini učešće multilateralnih kreditora je iznosilo 77,94 posto dok se na bilateralne odnosi 22,06 posto vanjskog duga BiH.
“U ukupnom stanju vanjske zaduženosti po osnovu novih kredita 60,67 posto odnosi se na kredite usmjerene za realizaciju infrastrukturnih projekata, 14,98 posto na kredite namijenjena javnom sektoru, dok se 24,35 posto odnosi na kredite namijenjena privrede. Od ukupno povučenih sredstava u 2017. godini 92,66 posto se odnosi na infrastrukturne projekte, 5,72 posto na javni sektor, dok se 1,62 posto odnosi na projekte usmjeren na privredne djelatnosti”, navodi Ministarstvo finansija i trezora BiH.
Prema podacima kojim raspolaže Ministarstvo finansija i trezora BiH unutrašnja zaduženost BiH na dan 31. decembar 2017. godine iznosi 3 milijarde i 501 milion KM. U ukupnom iznosu unutrašnje zaduženosti na kraju prošle godine, Federacija BiH učestvuje sa 32,80 posto, Republika Srpska 67,10 posto i Brčko distrikt BiH sa 0,10 posto.
Opšte obaveze FBiH iznosile su 12,09 miliona KM, a odnose na na neisplaćene naknade dobavljačima bivšeg Federalnog ministarstva odbrane u iznosu od 7,25 miliona KM i neisplaćene plaće i naknade zaposlenima bivšeg Federalnog ministarstva odbrane i Vojske FBiH u iznosu od 4,84 miliona KM.
Krajem 2017. godine opšte obaveze RS iznosile su 149,88 miliona KM, a čine ih obaveze prema dobavljačima (66,66 miliona KM), obaveze po izvršenim sudskim odlukama (20,18 miliona KM), obaveze za izgradnju nadgrobnih spomenika (3,04 miliona KM), obaveze nastale po osnovama Zakoan o početnom bilansu stanja u postupku privatizacije društvenog kapitala u preduzećima (400 miliona KM) i ostale obaveze koje se pojave u postupku verifikacije (20,00 miliona KM).
Vlada FBiH je tokom 2017. godine donijela jednu odluku o zaduženju FBiH putem emisije obveznica, u nominalnom iznosu od 30 miliona KM s rokom dospijeća pet godina i kamatnom stopom od 1,20 posto. Stanje duga po ovom osnovu iznosi 530 milion KM.
Vlada RS je u toku 2017. godine emitovala osam emisija dugoročnih obveznica u svrhu finansiranja budžetskih izdataka u nominalnom iznosu 220 miliona KM s rokom dospijeća od tri do 10 godina i kamatnom stopom od 2,76 do 4,50 posto. Stanje duga po osnovu emitovanih dugoročnih obveznica na dan 31. decembra 2017. godine iznosio je 852,77 miliona KM.
Što se tiče trezorskih zapisa, Vlada FBiH prošle godina donijela je 11 odluka o zaduženju FBiH putem emisije trezorskih zapisa u nominalnom iznosu od 260 miliona KM, s rokom dospijeća od tri do 12 mjeseci uz kamatnu stopu 0,0098 do 0,27 posto.
“Sredstva prikupljena emisijom trezorskih zapisa koriste se prioritetno za izvršenje dijela obaveza po osnovu unutrašnjeg duga utvrđenog Zakonom o utvrđivanju i načinu izmirenja unutrašnjih obaveza FBiH i Zakonom o izmirenju obaveza po osnovu stare devizne štednje u FBiH. Stanje duga na dan 31. decembar 2017. godine po ovom osnovu iznosi 100 miliona KM”, piše u informaciji.
U Republici Srpskoj, u cilju razvoja finansijskog tržišta, kao i potrebe za prevazilaženjem kratkoročne neusklađenosti između prihoda i rashoda u budžetu RS, Narodna skupština RS usvojila je odluku o kratkoročnom zaduživanju manjeg bh. entiteta emisijom trezorskih zapisa. Ministarstvo finansija RS je u 2017. godini donijelo devet rješenja o emisiji trezorskih zapisa RS-a u ukupnom iznosu od 143,88 miliona KM s rokom dospijeća od 6 do 12 mjeseci uz kamatnu stopu od 0,30 do 1,01 posto. Stanje duga RS-a po ovom osnovu krajem 2017. godine iznosio je 82 miliona KM.
“U toku 2017. godine Vlada RS se kod domaćih banaka zadužila u iznosu od 115,90 miliona KM. Kreditno zaduženje Vlade RS kod banaka u BiH na dan 31. decembar 2017. godine iznosi 182,66 miliona KM, od čega se na direktne obaveze po kreditima odnosi 130,17 miliona KM, a iznosi od 52,49 miliona KM na preuzete obaveze PIO RS, koji je 1. januara 2016. godine ušao u trezorski sistem poslovanja”, navodi Ministarstvo finansija BiH.
Kreditno zaduženje Brčko distrikta BiH po komercijalnom kreditu kod Hypo Alpe Adria Bank a.d. Banja Luka na kraju 2017. godine iznosio je 3,56 miliona KM, a odnosi se na Ugovor o projektovanju i izgradnji sistema za prečišćavanje vode rijeke Savez u vodu za piće. Rok otplate kredita je 15 godina, uz kamatnu stopu 6m EURIBOR i kamatnu maržu id 2,6 posto godišnje.
Na kraju 2017. godine stanje unutrašnjeg duga FBiH iznosilo je 1 milijardu i 148 miliona KM, RS-a dvije milijarde i 349 miliona KM, a Brčko distrikta BiH 3,56 miliona KM.
Izvor: Klix.ba
Prošla godina za fond MS Loans bila je godina stvaranja novih prilika i osnaživanja domaće privrede. Kroz 100 odobrenih zajmova, pomogli su preduzetnicima i malim i srednjim preduzećima da svoje ideje pretvore u stvarnost — od samog procesa osnivanja do proširenja proizvodnje i ulaganja u moderniju opremu.
Svaki zajam znači više od same finansijske podrške — on je povjerenje, vjetar u leđa i znak da zajedno gradimo snažniju lokalnu ekonomiju. Iza svakog broja stoji priča o porodici koja je zadržala posao, o mladom preduzetniku koji je pokrenuo nešto svoje ili o malom biznisu koji ide ka tome da izraste u stabilnu firmu.
Iza svakog broja stoji stvarna priča — i stvarni ljudi čiji trud i upornost zaslužuju podršku.
Dvoje korisnika, iako iz potpuno različitih branši, slažu se u jednom: zajam im je omogućio da svoje planove pretvore u opipljiv rezultat.
“Nama ovaj zajam nije bio samo finansijska pomoć – bio je pokretač da hrabro krenemo naprijed, razvijemo svoje ideje i ostvarimo ono što smo dugo planirali.” – poručuju Dragan D., vlasnik poljoprivrednog gazdinstva, i Boško B., perspektivan mlad čovjek koji se bavi izdavaštvom.
Dragan dodaje:
“Uz podršku fonda nabavili smo nove poljoprivredne mašine i proširili gazdinstvo, te u budućnosti očekujemo rast proizvodnje i efikasnosti.”
Boško ističe:
“Mi smo sredstva iskoristili da kreiramo, unaprijedimo i pustimo u izdavaštvo udžbenike za djecu, prilagođene raznim uzrastima. Danas naši udžbenici pomažu mnogim mališanima da lakše uče i odrastaju.”
Cilj u Management Solutions-u ostaje isti: da budemo pouzdan partner onima koji stvaraju, razvijaju i unaprjeđuju našu zajednicu. Zato nastavljaju istim putem — jer kada ulažu u ljude i njihove ideje, ulažu u budućnost svih nas – zaključuju u Management Solutions-u.
Otvoreni specijalizovani alternativni investicioni fond za ulaganje u potraživanja po datim zajmovima, poznat pod imenom MS Loans, kojim upravlja Društvo za upravljanje investicionim fondovima Management Solutions d.o.o. Banja Luka, ovih dana bilježi prvu godišnjicu uspješnog poslovanja.
Fond, prvi takve vrste u Bosni i Hercegovini, specijalizovan je za finansiranje mikro, malih i srednjih preduzeća, kao i preduzetnika.
Već u prvoj godini postojanja MS Loans je nadmašio tržišna očekivanja.
Imovina Fonda povećana je za impresivnih 270 odsto, a ostvareni prinos iznosi oko 12 odsto, čime je opravdano povjerenje koje su mu ukazali investitori.
Ono što izdvaja MS Loans na domaćem tržištu jeste činjenica da je okupio domaća fizička i pravna lica koja su prepoznala potencijal domaćeg preduzetništva i odlučila da svoj kapital ulože upravo u njegov razvoj.
Na taj način, investitori ostvaruju konkretne finansijske koristi, ali istovremeno daju značajan doprinos rastu realnog sektora u zemlji.
U vremenu kada tradicionalni oblici štednje nude sve skromnije prinose, ovaj Fond se nameće kao moderna alternativa svima koji žele da njihov novac radi za njih, i da pritom podrže razvoj domaće privrede.
Upravo sada je prilika da postanete profesionalni investitor – iskoristite mogućnost da budete među prvima koji putem ovog savremenog modela ulaganja kreiraju vlastitu investicionu budućnost.
Kako ističu iz Društva za upravljanje investicionim fondovima Management Solutions, cilj je da se nastavi sa odgovornim vođenjem Fonda i daljim jačanjem povjerenja investitora.
„Zahvaljujemo se svim ulagačima na ukazanom povjerenju i nastavljamo raditi na očuvanju stabilnosti i ispunjavanju svih ciljeva Fonda“, poručuju iz Management Solutions-a. PR
Ulaganje u investicione fondove postalo je popularan način štednje i ostvarivanja prinosa za mnoge ulagače. Međutim, kao i svako ulaganje, i ono nosi određeni nivo rizika, naročito kada su u pitanju fondovi koji ulažu u akcije svjetskih kompanija.
U posljednje vrijeme svjedočimo padu vrijednosti na svjetskim berzama, što se direktno odrazilo i na vrijednost udjela u fondovima koji ulažu u akcije. Investitori koji su svoj novac uložili u ove fondove mogu trenutno vidjeti negativne prinose, što često izaziva zabrinutost i razmišljanje o povlačenju sredstava. Ipak, važno je razumjeti da su ovakve situacije sastavni dio tržišnih ciklusa.
Za razliku od fondova koji ulažu u akcije, obveznički fondovi ili alternativni fondovi, poput onih koji se bave davanjem zajmova nisu značajno pogođeni trenutnim tržišnim kretanjima. Njihovi prinosi su stabilniji jer se zasnivaju na prihodima od kamata i otplata zajmova, što ih čini manje volatilnim u ovakvim situacijama.
Šta učiniti kada tržište pada?
U ovakvim trenucima, najvažnije je ostati pribran i ne donositi ishitrene odluke. Tržišta imaju prirodan tok – nakon pada uglavnom slijedi oporavak, a istorija je više puta pokazala da su strpljivi investitori na kraju često nagrađeni.
Jedan od načina za ublažavanje rizika jeste diverzifikacija – odnosno raspodjela sredstava na više vrsta fondova, uključujući akcijske, obvezničke, mješovite i alternativne fondove. Na taj način se smanjuje zavisnost od jednog tržišta ili sektora, a portfelj postaje otporniji na negativne oscilacije.
Zaključak
Pad tržišta, iako može djelovati zabrinjavajuće, prirodan je dio investicionog procesa. Ulaganje treba posmatrati kao dugoročan cilj, a ne kao sredstvo za brzu zaradu. Ključ uspjeha leži u diverzifikaciji i strpljenju – dvije najvažnije strategije koje pomažu investitorima da izdrže turbulentna vremena i ostvare pozitivne rezultate na duže staze.
Kvadrat za generaciju Z: Kako će mladi kupci promijeniti tržište u sledećih 10 godina?
Trebinje: Počela prodaja stanova u luksuznom stambeno-poslovnom objektu „Kompas“
100 zajmova – 100 novih prilika za našu zajednicu
-
NOVOSTI1 godina prijeUčesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
NEKRETNINE3 meseca prijeTrebinje: Počela prodaja stanova u luksuznom stambeno-poslovnom objektu „Kompas“
-
NOVOSTI1 godina prijePlatforma Ananas stigla i u BiH
-
NOVOSTI1 godina prijePogledajte firme iz IT sektora koje su dobile pomoć države
-
NEKRETNINE7 meseci prijeInflacija već progutala povrat PDV-a na prvu nekretninu
-
GRAĐEVINARSTVO1 godina prijeZavršeno ravnanje terena za trebinjsku Slobodnu zonu
-
INVESTICIJE1 godina prijeNapreduje gradnja bolnice u Trebinju – završetak krajem sljedeće godine
-
NOVOSTI1 godina prijeMost u Počitelju službeno dobio novo ime