TEHNOLOGIJA
Samsung S9 kamere iz druge galaksije
Samsung Galaxy S9 i S9+ izašli su sa sloganom da je kamera ponovo otkrivena. Pored činjenice da je riječ reinvented teško smisleno prevesti, kamere na ovim telefonima su zaista dobile novi značaj, a za to nije zaslužan samo hardver.
Već kod predstavljanja Samsung‑ovih novih smartfona pominjali smo značajnu ulogu CMOS senzora koji ima potpuno novi „sendvič“ od poluprovodničkih panela i koji uključuje DRAM sloj na koji se trenutno (ili bar mnogo brže nego ranije) može preneti slika sa senzora nego klasičnim scanline očitavanjem. To u digitalnu fotografiju ponovo vraća pojam ekspozicije, omogućava njeno preciznije određivanje i uticaj na konačni kvalitet snimka, a otvara i sasvim novo poglavlje video‑snimanja kao što je super slow motion.
Fuzija rešenja
Kad smo već kod hardverskih unapređenja, novi senzor nije jedina novotarija. Pomenimo najpre da je jedna od ključnih razlika između običnog i plus modela S9 u tome da S9+ ima dvije kamere. S9 ima jednu kameru poput modela S8, s promjenljivim otvorom blende, dok je druga s fiksnim otvorom blende ali i dvostruko većom žižnom daljinom. Reklo bi se da je sve to mnogo komplikovano, ali kombinacijom osobina se dolazi do nekih zanimljivih rješenja. Sve ove kamere imaju OIS (optičku stabilizaciju slike), što već u startu garantuje nešto bolje snimke, pogotovo pošto se radi o telefonima koje je uvijek nesigurnije držati nego robusnije fotoaparate.
Glavna (i kod modela S9 jedina) kamera ima promjenljivu blendu, a radi se o otvorima F/1,5 i F/2,4. Ovo nije prva kamera na mobilnim telefonima s promjenljivom blendom, ali je u prva u Galaxy svijetu. Otvor blende je kod ogromne većine smartfona fiksan i teži da bude što veći. Razlozi su razumljivi jer veći otvor blende propušta više svjetla, što je naročito važno za srazmjerno male senzore u odnosu na klasične fotoaparate. Nije zanemarljiva ni činjenica da se telefonom, pored prirodnih ljepota, najčešće i slika uzavrela „urbana“ atmosfera koja je po prirodi stvari uglavnom loše osvijetljena.
Ako pretjerate s otvorom blende, pored distorzija, javlja se i kreativni nedostatak koji fotografi nazivaju „plitkom slikom“. Dubinska oštrina zavisi od otvora blende, pa ako fotografija obuhvata više bližih i daljih planova, s većim otvorom blende će se lako desiti da fotoaparat izoštri onaj objekat koji nije u našem kreativnom fokusu. Prostim pritiskom prsta na objekat koji nas zanima možemo da „natjeramo“ kameru da izoštri, pa i tonski naglasi, baš onaj objekat koji nam je od interesa, što treba da koristimo kad god smo u mogućnosti u opcijama Selective focus na S9 ili Live focus na S9+.
Polje dubinske oštrine je, dakle, kraće s većom blendom, a kamera Galaxy S9 baš često forsira F/1,5 zbog nisko podešenog praga kad treba da pređe u način snimanja u lošim svjetlosnim uslovima. Blendu od F/2,4 lako možete da forsirate u Pro načinu slikanja, kao i da kontrolišete sve ostale parametre snimanja. Nije loše da prije snimanja provjerite vrijednost blende.
Druga kamera na S9+ je, zbog 2 puta veće žižne daljine, zapravo 2× zum u odnosu na glavnu. Tako se i postiže 2× optički zum, a sve vrijednosti između 1× i 2× postižu se superponiranjem ove dvije slike. Iako na prvi pogled može da izgleda kao jeftin trik, radi se o pravom 2× zumu jer se rezolucija slike zadržava. S9 nema tu mogućnost, ali obe kamere imaju i digitalni zum koji (kao što znamo) uopšte ne treba upotrebljavati, osim kad nemamo drugog izbora. Zum može da se aktivira i standardnim pinch i pinch‑out potezima. Galaxy S9 ima 8× digitalni zum, a S9+ 10×, uz tu značajnu razliku što se do vrednosti 2× radi o optičkom zumu.
Izuzetno laka kontrola
Zanimljivo je kako se Samsung potrudio da osmisli interfejs za snimanje i pored velikog broja mogućih opcija. Načini snimanja su u traci na vrhu i oni je mijenjaju potezom (klizanjem) prsta. Već smo pominjali Pro način snimanja u kome možete da mijenjate baš sve parametre, ali nećete pogriješiti ako sve što radite, radite u Auto modu. To je, ujedno, i jedini način rada koji ne može da se izbaci iz ovog svojevrsnog menija.
Nakon dosta opširnih podešavanja pojedinačnih kamera, doći ćete do podešavanja Edit Camera Modes u kome možete da izbacite bilo koji način snimanja – na primjer, da u pomenutom meniju nemate Food i AR Emoji načine snimanja jer nikada ne snimate hranu niti od sebe pravite emotikone. Zanimljivo je da u inicijalnim podešavanjima nema Slow Motion snimanja, ali je tu Super Slo‑Mo. Uvek možete da izbacite Food i vratite Slow Motion, ali šta će nekome 240 frejmova u sekundi kad je tu Super Slo‑Mo sa 960 fps… Slična podešavanja menija moguća su i za prednju kameru, gdje je moguće isključiti sve osim Selfie moda.
Jedan od kolega, inače odličan fotograf, kod par generacija mobilnih telefona primjećuje nevjerovatan napredak fotografija, bez obzira na male senzore i optiku mobilnih telefona. Kao primjer naveo je koleginicu koja za štampu donosi fotografije snimljene kamerom Galaxy S8 kojima ne treba nikakva posebna obrada.
S9 i S9+ su još drastičniji primjeri sjajne naknadne obrade koju smartfon s jakim procesorom može da uradi trenutno. Samostalna procjena balansa bijelog, prelaska u HDR način rada, vještački „bokeh“ (blur koji simulira dubinsku oštrinu)… Sve su to stvari koje S9 i S9+ kamere savršeno obavljaju, samostalno ili uz minimalnu intervenciju korisnika. I ta intervencija može više da bude kreativne nego korektivne prirode, pa se dubinska oštrina može izabrati tokom snimanja opcijama Selective Focus (S9) ili Live Focus (S9+). Iz primjera na slici možete da vidite kako je lako izabrati željeno polje dubinske oštrine.
Trenutak koji traje
Lijepo je snimati i uživati u fotografijama, ali video je nešto što u posljednje vrijeme okupira pažnju i korisnika i gledalaca. Snimanje u kome se igrate s vremenom sažimajući ga ili produžavajući uvijek je bila zanimljiva zabava. Hyperlapse režim rada (snimanje u vremenskim intervalima da bi se dobila ubrzana reprodukcija) je odavno poznat, ali više ne mogu da zamislim da bi se neko odrekao telefona na cijeli dan da bi sažeo taj dan u minut snimka. Uprkos tome, ovaj način je i dalje prisutan, pa ako želite da snimite ubrzano cvjetanje vašeg omiljenog cvijeta – nema nikakve prepreke.
Slow motion je daleko zanimljiviji, jer već godinama prisustvujemo takmičenju ko će dostići i prestići, najpre 60, pa 120, pa 240 slika u sekundi. Samsung je modelima S9 i S9+ ovu cifru „zakucao“ na 960 frejmova u sekundi i iznenada su se pojavili mnogi telefoni s mogućnošću 960 fps snimanja. Po pravilu se radi o flagship modelima poznatih kompanija, jer je za 960 fps neophodan senzor najnovije generacije, ali i veoma brzo procesiranje i memorija. Kako inače obraditi i sačuvati stream koji troši preko 20 GB za sekund snimanja.
Čini se da je Samsung ipak najbolje osmislio koncept 960 fps snimanja, jer se snima standardnom brzinom, a snimanje velikom brzinom traje samo 0,2 sekunde, što se u kasnijoj reprodukciji „razvuče“ na 6 sekundi. Po želji, možete sami aktivirati te 0,2 sekunde snimanja ili ostaviti telefonu da sam procijeni koji dio scene će „zabilježiti za vječnost“. Bonus je što kao ponuđene načine možete da odaberete Single‑take ili Multi‑take snimanje. U potonjem načinu se bilježi više ovakvih 0,2 sekundnih momenata, ali rizikujete da brže potrošite raspoloživu memoriju telefona. Za utjehu, ako ste zadovoljni snimkom, možete je odmah osloboditi praveći daleko manji, ali jednako efektan, slo‑mo GIF.
Nismo stigli da se pozabavimo AR emotikonima ili brojnim real‑time efektima i ukrasima koje ćete sami polako otkrivati (ako vam budu potrebni), ali su rezultati snimanja ovim kamerama fascinantni, čak i ako ne spadate među one koji sebe ubrajaju među vrhunske snimatelje. Kamere koje dobijate uz modele S9 i S9+ daju sjajne rezultate i garantuju zabavu za cijelu sezonu – barem dok ne izađe „desetka“.
Izvor: Pcpress.rs
TEHNOLOGIJA
Univerzitetu u Banjaluci predata projektna dokumentacija za izgradnju Naučno-tehnološkog parka
Projekat koji je najavljen još sredinom prošle godine i čija je gradnja bila najavljena za proljeće ove, konačno je počeo i da se realizuje, istina sa procjenom troškova koji su od juna 2023. godine malo i porasli. Naime, juče je, kako prenosi RTRS, predstavnicima Univerziteta u Banjaluci i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj i visoko obrazovanje predata projektna dokumentacija za izgradnju i opremanje Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske koji će biti izgrađen u kampusu Univerziteta u Banjaluci.
Kako je u julu 2023. saopšteno, izgradnja ovog objekta bi trebalo da košta više od 10 mil EUR, potom je u septembru iste godine okvirna vrijednost procijenjena na 15 mil EUR, a juče je, sudeći po ovoj vijesti RTRS-a, rečeno da je ukupna vrijednost investicije oko 19 mil EUR.
Podsjećamo, rektor Univerziteta u Banjaluci prof. dr Radoslav Gajanin i ministar za naučno-tehnološki razvoj Republike Srpske Željko Budimir prošle godine su, 13. septembra, potpisali ugovor o osnivanju Naučno-tehnološkog parka (NTP) Republike Srpske. Kako je tada navedeno, riječ je o prvom naučno-tehnološkom parku u Republici Srpskoj, čiji su osnivači Vlada RS i Univerzitet u Banjaluci, a za njegovog direktora imenovan je Nikola Dragović.
Vlada Republike Srpske, kako je tada saopšteno, obezbijedila je sredstva za prvi period rada, a za početak, kancelarije NTP-a biće u novom objektu Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta i Šumarskog fakulteta, u krugu Univerzitetskog grada. Inače, lokacija je u neposrednoj blizini budućeg objekta NTP, za koji je izrada projektno-tehničke dokumentacije tada bila u toku. Tada je i rečeno da se na proljeće 2024. godine planira polaganje kamena temeljca za izgradnju ovog objekta ukupne površine 7,5 hiljada kvadratnih metara, sa planiranim rokom od 24 mjeseca, a tada je procijenjeno da će okvirna vrijednost objekta, sa neophodnom opremom i laboratorijom, iznositi 15 mil EUR.
eKapija je ranije pisala da je Saudijski fond za razvoj odobrio sredstva za dva projekta u Srpskoj – jedan je izgradnja Studentskog centra u Foči, a drugi izgradnja Naučno-tehnološkog parka u Banjaluci.
Što se tiče projektne dokumentacije koja je juče predata predstavnicima Univerziteta i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, ona je, kako je prenio RTRS, finansirana kroz Italijanski fond za inovativne projekte, preko Razvojne banke Savjeta Evrope.
Inače, nadležni kažu da će budući Naučno-tehnološki park biti centralno mjesto gdje se rađaju inovativne ideje i tehnološki napredak Srpske.
– Siguran sam da će izgradnjom NTP imati ogromnu korist prije svega UNIBL i studenti UNIBL, odnosno naši nastavnici i saradnici kroz angažman u kompanijama koje budu smještene u NTP – istakao je Radoslav Gajanin, rektor Univerziteta u Banjaluci, prenosi RTRS.
Nikola Dragović, direktor Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske, najavio je, kako navodi RTRS, još neke novine.
– Јedan od prvih programa koji će NTP uskoro početi sprovoditi jeste program kampa za koji intenzivno traje kampanja jedinstveni startap program za mlade od 18 do 35 godina – rekao je Dragović.
Vlada Srpske je prošle godine usvojila informaciju o osnivanju prvog NTP u Srpskoj čiji je cilj ubrzan tehnološki razvoj.
– Za razvoj preduzetništva i inovativnosti kod mladih ljudi, to je cilj ovog projekta – poručio je Zoran Bjelajac, pomoćnik ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske.
NOVOSTI
Platforma Ananas stigla i u BiH
Kompanija Ananas stigla je i na bosanskohercegovačko tržište sa svojom online prodajnom platformom.
– Proteklih mjeseci smo dokazali da živimo svoju priču, teško a jako! Danas smo završili vrlo važan korak i otvorili dva nova tržišta! Ananas sada posluje i u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini – objavio je Ananas E-commerce na svom LinkedIn profilu.
„Regionalni Amazon“, kako su ga mediji prozvali, sjedište je najprije osnovao u Sarajevu, gdje je registrovana firma Ananas doo, a 7. juna je osnovana i podružnica u Banjaluci, sa sjedištem u Bulevaru Stepe Stepanovića br. 171 E.
Direktor preduzeća, ujedno i banjalučke podružnice, jeste Erol Ferović.
Direktni osnivač sarajevskog društva je Ananas E-Commerce Beograd. Vlasnik platforme Ananas je Delta holding, a kako je ranije saopšteno iz kompanije, platforma je u prošloj godini otvorila svoje kancelarije i u Sjevernoj Makedoniji.
Ananas je, inače, u prošloj godini zabilježio izuzetno veliki rast, potvrđujući da bude regionalni lider u domenu online trgovine. Na 94% poštanskih brojeva isporučeno je dva ili više Ananas paketa, a broj partnera porastao je više od tri i po puta u odnosu na 2022. godinu.
– Cilj je da u 2024. godini broj trgovaca poraste na preko 2.000, i da ukupan promet preko sajta bude preko 70 mil EUR – saopšteno je na konferenciji u januaru.
NOVOSTI
Kinezima najveći IKT projekat u istoriji Srpske – Posao vrijedan 57 mil KM
Nakon što je portal Capital otkrio da je Vlada Republike Srpske sa kineskom kompanijom ELINC u tajnosti potpisala 57 mil KM vrijedan ugovor za nabavku softvera za digitalnu zaštitu, stigla je i potvrda iz Agencije za informaciono-komunikacione tehnologije Republike Srpske.
Oni su naveli da su u proteklih godinu dana izvršili detaljnu analizu stanja informacione bezbjednosti u javnoj upravi i kritičnim infrastrukturama, izradili smjernice razvoja informacione bezbjednosti i izvršili projektovanje novog nacionalnog sistema zaštite.
Navode da on po obimu, resursima i složenosti predstavlja najveći IKT projekat u Srpskoj.
– Projekat je samoodrživ i ima za cilj punu zaštitu sajber prostora Republike Srpske – istakli su iz Agencije.
U skladu sa predviđenom dinamikom, iz Agencije su naglasili da se do kraja avgusta očekuje početak implementacije projekta.
– Implementacija je predviđena u dvije paralelne faze. Omogućava potpunu integraciju državnih organa, akademskog i privatnog sektora u upravljanju incidentima. Funkcije zaštite u odnosu na korisnike se ogledaju u zaštiti tri grupe korisnika: javne uprave i kritičnih infrastruktura, zaštiti djece i zaštiti mikro, malih i srednjih preduzeća – istaknuto je u saopštenju.
Iz Agencije su istakli da će sistem štititi javnu upravu i kritične infrastrukture koje čini 780 institucija republičkog nivoa.
– Za partnera je, u skladu sa smjernicama Vlade za upravljanje krizom lanaca snabdijevanja i politički motivisanih ne-UN sankcija, izabrana kompanija ELINC, specijalizovani proizvođač opreme iz domena nacionalnih sistema informacione bezbjednosti – navedeno je u saopštenju.
Capital podsjeća da je ugovor sa Kinezima potpisan početkom juna ove godine, a nakon toga je na njega stavljena oznaka tajnosti, da bi se od javnosti sakrilo još jedno trošenje desetina miliona maraka na softver, kao i njegova namjena.
Planirano je da se ovaj softver implementira u sve institucije u Srpskoj na rok od deset godina, a ELINC je, kako piše Capital, posao dobio na osnovu prethodnog dogovora iza zatvorenih vrata, bez tendera.
-
NEKRETNINE8 meseci prije
Počela izgradnja novog stambenog objekta „Bregovi“ u Trebinju
-
TELEKOMUNIKACIJE1 godina prije
Novi pad dionica Mtela, vrijednost kompanije dugo nije bila niža
-
NOVOSTI3 meseca prije
Učesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
FINANSIJE11 meseci prije
Vlada RS donijela odluku: Minimalac će biti 900 KM
-
INVESTICIJE1 godina prije
Castellina Srpska preuzela 29,9 posto akcija Napretka
-
NOVOSTI1 godina prije
Prag za PDV se diže na 100.000 KM, neophodan zahtjev za izlazak iz sistema
-
POLJOPRIVREDA1 godina prije
Proizvođači digli ruke, mnogi zbog malina i na sudu
-
FINANSIJE11 meseci prije
Mtel izašao iz vlasništva svoje firme u BiH, sprema se ulazak Britanaca