TEHNOLOGIJA
Data centar za vašu firmu
SRBIJA – Svi ćemo u cloud, ali i oblaci moraju negdje da se smjeste. A oblaci danas obitavaju u data centrima…
Zanimljivo je kako tako nešto amorfno kao što je oblak zahtjeva tako čvrstu konstrukciju, osiguranu od elementarnih nepogoda, višestruko napajanu strujom i povezanu s ostatkom digitalnog svijeta. Data centri postoje i kod nas, a oni koji su ih izgradili, u početku najčešće za sopstvene potrebe, s pravom ističu njihove karakteristike i pouzdanost, koju zatim nude korisnicima. A korisnici – kao korisnici… Najradije bi i oni imali svoj data centar gde bi njihovi podaci bili sigurni, ušuškani, a uvijek dostupni. Ali ekonomija je čudna umjetnost, pa je najam često najisplativije, a samim tim i najbolje rješenje. Kad korisnici to „prelome“, prelaze na sljedeći niz dilema…
Da li da dam?
Najvažnije pitanje se uvijek odnosi na bezbjednost podataka. Prvi problem, zbog koga se korisnici najviše brinu, se odnosi na izmeštanje osjetljivih podataka iz njihove firme. Plaše se da će podaci van njihove firme slučajno ili namerno postati dostupni drugima, što može da izazove neugodne posljedice. Zato je zaštita od krađe ili neovlašćenog uvida u podatke veoma bitna stavka za korisnika, bilo zbog straha od krađe ideja i poslovnih planova, do brige za finansijske podatke i bilanse.
S druge strane, korisnici strahuju da će im podaci biti nedostupni ili barem nedovoljno dostupni zbog zastoja ili otkaza opreme u data centru, prekida veze s data centrom ili zbog banalnog unapređenja softvera ili servisa u data centru. Da bi umirili korisnike po ovim pitanjima, savremeni data centri koriste sve prednosti virtuelizacije, pa podaci i procesi korisnika mogu da se sele s jedne na drugu virtuelnu mašinu bukvalno u trenutku. Dostupnost je tako postala važna stavka, pa se periodično snimaju snapshot‑ovi virtuelnih mašina, podaci se backup‑uju i multipliciraju, često na različitim medijima i lokacijama, a sve to treba da obezbjedi gotovo trenutni oporavak korisnikovog sistema, ma kakav se incident desio.
Za pouzdanu zaštitu podataka nudi se enkripcija, koja će korisnika svakako zaštititi od neovlašćenog uvida u podatke, ali bi možda korisnicima prijalo i malo više transparentnosti koja bi im dokazala da su podaci zaista sigurni kroz detaljno dokumentovanje svih sigurnosnih procedura i matematičku procjenu njihove bezbjednosti – navlačenje fantomki preko podataka ne vodi nikuda.
Hardver i usluge
Korisnici, prije svega, mogu da iznajme hardverske resurse data centara i data centri će im velikodušno izaći u susret skalabilnom ili čak hiperskalabilnom ponudom, koja će zadovoljiti njihove potrebe čak i u najvećim špicevima proizvodnje i prodaje, a prištedeti neki dinar kad je angažovanje resursa manje. Najveće kompanije zapravo najčešće koriste resurse data centra u formi IaaS (Infrastructure as a Service) ili čak u hibridnoj formi u kojoj imaju sopstveni data centar, a po potrebi ga dopunjuju iznajmljenim resursima.
Nešto manje zahtjevni korisnici razmišljaju o tome da za sve koriste iznajmljene resurse, pa je onda zgodno da im se na virtuelnom hardveru obezbjedi odgovarajuća platforma PaaS (Platform as a Service). Za većinu malih i srednjih preduzeća (a takva su skoro sva u Srbiji), idealna je varijanta da neko preuzme potpunu brigu o njihovim IT potrebama, jer ne bi podnjeli ulaganje u sopstvenu infrastrukturu i angažovanje stalno zaposlenih koji bi se brinuli za održavanje, licenciranje softvera i još koješta. Zato je model SaaS (Software as a Service) veoma pogodan za njih. Uopšte, trend je da sve postane servis EaaS (Everything as a Service), pa je imperativ data centara da, uz infrastrukturne resurse, korisnicima ponude i već formirane usluge ovog tipa.
Data centri će korisnike najpre privući objedinjenom ponudom – ozbiljna firma ne želi da realizuje svoje IT servise parcijalno, već će izabrati objedinjene usluge ili, izborom modularnih opcija, složiti svoj IT u kompaktnu, funkcionalnu i korisnu cjelinu. Naravno, uvijek će ostati bar nešto da se dopuni ili doradi, pa se zato kao korisnik svakako raspitajte o svim opcijama koje nudi data centar prije nego što donesete konačnu odluku. Budite pragmatični pa nađite ko nudi najviše od onoga što vam je potrebno za najmanje novca.
AUTOR: Voja Gašić
Izvor: PC press
TEHNOLOGIJA
Univerzitetu u Banjaluci predata projektna dokumentacija za izgradnju Naučno-tehnološkog parka
Projekat koji je najavljen još sredinom prošle godine i čija je gradnja bila najavljena za proljeće ove, konačno je počeo i da se realizuje, istina sa procjenom troškova koji su od juna 2023. godine malo i porasli. Naime, juče je, kako prenosi RTRS, predstavnicima Univerziteta u Banjaluci i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj i visoko obrazovanje predata projektna dokumentacija za izgradnju i opremanje Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske koji će biti izgrađen u kampusu Univerziteta u Banjaluci.
Kako je u julu 2023. saopšteno, izgradnja ovog objekta bi trebalo da košta više od 10 mil EUR, potom je u septembru iste godine okvirna vrijednost procijenjena na 15 mil EUR, a juče je, sudeći po ovoj vijesti RTRS-a, rečeno da je ukupna vrijednost investicije oko 19 mil EUR.
Podsjećamo, rektor Univerziteta u Banjaluci prof. dr Radoslav Gajanin i ministar za naučno-tehnološki razvoj Republike Srpske Željko Budimir prošle godine su, 13. septembra, potpisali ugovor o osnivanju Naučno-tehnološkog parka (NTP) Republike Srpske. Kako je tada navedeno, riječ je o prvom naučno-tehnološkom parku u Republici Srpskoj, čiji su osnivači Vlada RS i Univerzitet u Banjaluci, a za njegovog direktora imenovan je Nikola Dragović.
Vlada Republike Srpske, kako je tada saopšteno, obezbijedila je sredstva za prvi period rada, a za početak, kancelarije NTP-a biće u novom objektu Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta i Šumarskog fakulteta, u krugu Univerzitetskog grada. Inače, lokacija je u neposrednoj blizini budućeg objekta NTP, za koji je izrada projektno-tehničke dokumentacije tada bila u toku. Tada je i rečeno da se na proljeće 2024. godine planira polaganje kamena temeljca za izgradnju ovog objekta ukupne površine 7,5 hiljada kvadratnih metara, sa planiranim rokom od 24 mjeseca, a tada je procijenjeno da će okvirna vrijednost objekta, sa neophodnom opremom i laboratorijom, iznositi 15 mil EUR.
eKapija je ranije pisala da je Saudijski fond za razvoj odobrio sredstva za dva projekta u Srpskoj – jedan je izgradnja Studentskog centra u Foči, a drugi izgradnja Naučno-tehnološkog parka u Banjaluci.
Što se tiče projektne dokumentacije koja je juče predata predstavnicima Univerziteta i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, ona je, kako je prenio RTRS, finansirana kroz Italijanski fond za inovativne projekte, preko Razvojne banke Savjeta Evrope.
Inače, nadležni kažu da će budući Naučno-tehnološki park biti centralno mjesto gdje se rađaju inovativne ideje i tehnološki napredak Srpske.
– Siguran sam da će izgradnjom NTP imati ogromnu korist prije svega UNIBL i studenti UNIBL, odnosno naši nastavnici i saradnici kroz angažman u kompanijama koje budu smještene u NTP – istakao je Radoslav Gajanin, rektor Univerziteta u Banjaluci, prenosi RTRS.
Nikola Dragović, direktor Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske, najavio je, kako navodi RTRS, još neke novine.
– Јedan od prvih programa koji će NTP uskoro početi sprovoditi jeste program kampa za koji intenzivno traje kampanja jedinstveni startap program za mlade od 18 do 35 godina – rekao je Dragović.
Vlada Srpske je prošle godine usvojila informaciju o osnivanju prvog NTP u Srpskoj čiji je cilj ubrzan tehnološki razvoj.
– Za razvoj preduzetništva i inovativnosti kod mladih ljudi, to je cilj ovog projekta – poručio je Zoran Bjelajac, pomoćnik ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske.
Kompanija Ananas stigla je i na bosanskohercegovačko tržište sa svojom online prodajnom platformom.
– Proteklih mjeseci smo dokazali da živimo svoju priču, teško a jako! Danas smo završili vrlo važan korak i otvorili dva nova tržišta! Ananas sada posluje i u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini – objavio je Ananas E-commerce na svom LinkedIn profilu.
„Regionalni Amazon“, kako su ga mediji prozvali, sjedište je najprije osnovao u Sarajevu, gdje je registrovana firma Ananas doo, a 7. juna je osnovana i podružnica u Banjaluci, sa sjedištem u Bulevaru Stepe Stepanovića br. 171 E.
Direktor preduzeća, ujedno i banjalučke podružnice, jeste Erol Ferović.
Direktni osnivač sarajevskog društva je Ananas E-Commerce Beograd. Vlasnik platforme Ananas je Delta holding, a kako je ranije saopšteno iz kompanije, platforma je u prošloj godini otvorila svoje kancelarije i u Sjevernoj Makedoniji.
Ananas je, inače, u prošloj godini zabilježio izuzetno veliki rast, potvrđujući da bude regionalni lider u domenu online trgovine. Na 94% poštanskih brojeva isporučeno je dva ili više Ananas paketa, a broj partnera porastao je više od tri i po puta u odnosu na 2022. godinu.
– Cilj je da u 2024. godini broj trgovaca poraste na preko 2.000, i da ukupan promet preko sajta bude preko 70 mil EUR – saopšteno je na konferenciji u januaru.
Nakon što je portal Capital otkrio da je Vlada Republike Srpske sa kineskom kompanijom ELINC u tajnosti potpisala 57 mil KM vrijedan ugovor za nabavku softvera za digitalnu zaštitu, stigla je i potvrda iz Agencije za informaciono-komunikacione tehnologije Republike Srpske.
Oni su naveli da su u proteklih godinu dana izvršili detaljnu analizu stanja informacione bezbjednosti u javnoj upravi i kritičnim infrastrukturama, izradili smjernice razvoja informacione bezbjednosti i izvršili projektovanje novog nacionalnog sistema zaštite.
Navode da on po obimu, resursima i složenosti predstavlja najveći IKT projekat u Srpskoj.
– Projekat je samoodrživ i ima za cilj punu zaštitu sajber prostora Republike Srpske – istakli su iz Agencije.
U skladu sa predviđenom dinamikom, iz Agencije su naglasili da se do kraja avgusta očekuje početak implementacije projekta.
– Implementacija je predviđena u dvije paralelne faze. Omogućava potpunu integraciju državnih organa, akademskog i privatnog sektora u upravljanju incidentima. Funkcije zaštite u odnosu na korisnike se ogledaju u zaštiti tri grupe korisnika: javne uprave i kritičnih infrastruktura, zaštiti djece i zaštiti mikro, malih i srednjih preduzeća – istaknuto je u saopštenju.
Iz Agencije su istakli da će sistem štititi javnu upravu i kritične infrastrukture koje čini 780 institucija republičkog nivoa.
– Za partnera je, u skladu sa smjernicama Vlade za upravljanje krizom lanaca snabdijevanja i politički motivisanih ne-UN sankcija, izabrana kompanija ELINC, specijalizovani proizvođač opreme iz domena nacionalnih sistema informacione bezbjednosti – navedeno je u saopštenju.
Capital podsjeća da je ugovor sa Kinezima potpisan početkom juna ove godine, a nakon toga je na njega stavljena oznaka tajnosti, da bi se od javnosti sakrilo još jedno trošenje desetina miliona maraka na softver, kao i njegova namjena.
Planirano je da se ovaj softver implementira u sve institucije u Srpskoj na rok od deset godina, a ELINC je, kako piše Capital, posao dobio na osnovu prethodnog dogovora iza zatvorenih vrata, bez tendera.
Čapljinski preduzetnici traže coworking prostor po uzoru na Trebinje i Mostar
Grad Mostar od prodaje vinjeta zaradio 1.5 milijuna KM
Bitcoin skočio na 90.000 dolara po prvi put u povijesti
-
NEKRETNINE8 meseci prijePočela izgradnja novog stambenog objekta „Bregovi“ u Trebinju
-
TELEKOMUNIKACIJE1 godina prijeNovi pad dionica Mtela, vrijednost kompanije dugo nije bila niža
-
NOVOSTI3 meseca prijeUčesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
FINANSIJE11 meseci prijeVlada RS donijela odluku: Minimalac će biti 900 KM
-
INVESTICIJE1 godina prijeCastellina Srpska preuzela 29,9 posto akcija Napretka
-
NOVOSTI1 godina prijePrag za PDV se diže na 100.000 KM, neophodan zahtjev za izlazak iz sistema
-
POLJOPRIVREDA1 godina prijeProizvođači digli ruke, mnogi zbog malina i na sudu
-
FINANSIJE12 meseci prijeMtel izašao iz vlasništva svoje firme u BiH, sprema se ulazak Britanaca