OSTALO
Kraj ere u kojoj je Uber postao globalna sila
Odlazak suosnivača Ubera Trevisa Kalanika iz te kompanije označava kraj perioda u kojem je ona napravila revoluciju u načinu na koji se ljudi prevoze, ali i kraj decenije u kojoj su investitori ulagali milijarde dolara u tehnološke startapove u Silicijumskoj dolini koji su poremetili tradicionalni način poslovanja, pišu svetski mediji, prenosi Radio slobodna Evropa.
Uber je saopštio da Kalanik do kraja godine odlazi iz borda direktora. Kompaniju napušta preduzetnik koji je pre 10 godina pomogao pokretanje startapa za prevoz i njegovo izrastanje u kontroverznog džina iz Silicijumske doline, piše Vašington post.
Kalanik je prethodno bio primoran da podnese ostavku na funkciju glavnog direktora 2017. pod pritiskom deoničara posle niza skandala povezanih sa seksističkom kulturom u Uberu.
Uber je u maju izašao na berzu, ali je posle optimističnih projekcija da bi kompanija mogla dostići vrednost od 100 milijardi dolara, posle inicijalne javne ponude njena vrednost pala za trećinu i sada vredi oko 50 milijardi dolara.
Kalanikov izlazak iz borda označava kraj perioda u kojem je Uber postao globalna sila, ističe Vašington post, ali i ukazuje da je kompanija bila na meti kritika zbog izbegavanja propisa, hiljada seksualnih napada tokom vožnji i oslanjanja na podugovarače koji nisu imali zaštitu na radu niti zagarantovane plate.
Izlazak Kalanika iz Ubera označava kraj decenije u kojoj su investitori u Silicijumskoj dolini upumpavali izvanredne svote novca u startapove i omogućili njihovim osnivačima ogromnu moć, ocenjuje “Volstrit džurnal”.
Uber i Kalanik su bili arhetip tog modela, ukazuje list, pošto je Kalanik sakupio više od 14 milijardi dolara preko zajmova i prodaja udela kompanije investitorima koje je pridobio ekspanzivnom vizijom i energičnim pristupom.
Kalanik je Uber pretvorio u “ikonu startap ambicija”, ali je, ističe Volstrit džurnal, njegov mandat kao glavnog direktora bio obeležen nizom skandala, između ostalog otkrićem da je kompanija koristila poseban softver da se izbegnu regulatori, kao i žalbama o šovinističkoj kulturi zaposlenih u Uberu.
Takva otkrića ne samo da nisu bila po volji investitora, već su dovela do toga da Uberov udeo u tržištu opadne u korist rivala, ističe “Volstrit džurnal”. Na svom vrhuncu, Uber je bio najvredniji startap u SAD s vrednošću od oko 68 milijardi dolara. Međutim, samo u trećem tromesečju ove godine, Uber je izgubio 1,2 milijardi dolara i predviđa da će biti u plusu tek 2021.
Nevolje Ubera na berzi dolaze u vreme kada su investitori s Volstrita daleko skeptičniji prema gubicima startapova u Silicijumskoj dolini nego pre nekoliko godina kada su ulivali milijarde dolara u takve kompanije, ističe Volstrit džurnal, dodajući da je Kalanik prodao svoje akcije u kompaniji za više od 2,7 milijardi dolara, ali da je to manje nego što se očekivalo budući da je vrednost akcija Ubera pala više od 30 odsto od maja.
Odlazak Kalanika iz Ubera okončava jednu od ključnih priča tehnološke industrije prethodne decenije, ocenjuje Njujork tajms, ukazujući da je tokom meteorskog uspona te kompanije, on personifikovao agresivnu i riskantu prirodu nove generacije tehnoloških startapova koji su poremetili tradicionalne poslove taksi prevoza, hotelskih usluga i isporuka hrane.
Kalanikovo nametljivo ponašanje je postala kulturna norma u Uberu koji je postao poznat po spremnosti da vrednuje rast po svaku cenu, ali je 2017. godina bila prekretnica, pošto je, kako piše list, bivša iniženjerka u Uberu javno progovorila o seksualnom uznemiravanju u toj kompaniji i rekla da njeni menadžeri ništa nisu radili na suzbijanju takvog ponašanja.
Takođe se pojavio video na kojem Kalanik viče na vozača koji se žali na smanjene zarade, kao i navodi o Uberovim pokušajima da špijunira konkurenciju i izbegne propise. Posle tužbe žene koja je silovana u Indiji 2014. tokom vožnje Uberom, ispostavilo se da su rukovodioci kompanije došli do njenog zdravstvenog kartona u pokušaju da je diskredituju.
Svi ti skandali su doveli da deoničari smene Kalanika i stručnjaci sada kažu da bi njegov potpuni odlazak mogao pomoći naporima kompanije da popravi svoj imidž, navodi Njujork tajms.
Uber je pod Kalanikom rastao neverovatnom brzinom, ali je, ističe AP, kao brojni drugi tehnološki startapovi, naišao na probleme sa svojom korporativnom kulturom koja se otrgla kontroli.
Kalanikova karijera u Uberu se, kako podvlači AP, uklapa u obrazac viđen u Silicijumskoj dolini – drske i remetilačke ličnosti koje su odlučne u pokretanju startova mogu biti nepogodne za rad u kancelariji kada kompanije sazru, zbog čega je na kraju potreban “nadzor odraslih” u obliku iskusnih direktora koji se dovode sa strane.
Posle revolucije u taksi uslugama, Kalanik se sada sprema da se posveti svom novom biznisu – startapu s kuhinjama za dostavljanje hrane, navodi Rojters.
Kalanik je u saopštenju naveo da želi da se fokusira na sadašnji biznis i filantropske aktivnosti.
Trenutno radi na startapu Klaudkičen koji treba da pravi velike industrijske kuhinje i da iznajmljuje te prostore restoranima koji pripremaju hranu za isporuku bez plaćanja troškova osoblju ili za lokaciju restorana, ukazuje Rojters.
Izvor: Nova energija / Ivana Karanović
Kina je izuzetno važan strateški partner i veliki prijatelj naše zemlje, što pokazuje i time da je ukupna vrijednost njihovih projekata u BiH već premašila dvije milijarde evra. Mi smo malo tržište koje u značajnijoj mjeri ne može uticati na globalna ekonomska kretanja, ali prostora za produbljivanje saradnje sa jednom od najmoćnijih država današnjice itekako ima, posebno uzimajući u obzir izuzetan geografski položaj naše zemlje koji omogućava kineskoj privredi pristup evropskom tržištu, rekao je u intervjuu za portal CAPITAL ambasador BiH u Kini Siniša Berjan.
Po vrijednosti investicija iz Kine, kaže Berjan, naša zemlja je na četvrtom mjestu u Centralnoj i Istočnoj Evropi, odmah poslije Srbije, Mađarske i Rumunije.
BERJAN: Kineski investitori iskazuju značajan interes za nekoliko ključnih sektora u BiH, prepoznajući izuzetne mogućnosti za razvoj i saradnju. Najveću pažnju posvećuju infrastrukturnim projektima, od izgradnje autoputeva i mostova do željezničkih pruga. Energetski sektor je vrlo atraktivan, s posebnim fokusom na projekte izgradnje hidroelektrana, termoelektrana i obnovljivih izvora energije. Rudarstvo i metalurgija su među ključnim oblastima interesa zahvaljujući bogatstvu prirodnih resursa koje BiH posjeduje. Osim toga, kineski investitori istražuju mogućnosti u sektorima poljoprivrede, turizma, zdravstva i informacionih tehnologija.
CAPITAL: Kako onda komentariše optužbe EU koje se odnose na maligni kineski uticaj, zatim na njihovo zanemarivanje ekoloških standarda, netransparentnosti u radu, te stav da Kina koristi ovaj region samo da bi ušla na tržište EU?
BERJAN: Kineske investicije donose značajne ekonomske benefite BiH, uključujući razvoj infrastrukture i otvaranje novih radnih mjesta. Naša zemlja se trudi da osigura da svi projekti budu u skladu sa ekološkim standardima i principima transparentnosti. Saradnja za Kinom nije usmjerena protiv bilo koje treće strane, već je motivisana našim potrebama za ekonomskim razvojem i prosperitetom. BiH ostaje posvećena uravnoteženim međunarodnim odnosima i vjerujemo da je moguće ostvariti saradnju koja donosi korist svim uključenim stranama.
Tajni ugovori sa Kinom
CAPITAL: Zbog čega su ugovori sa Kinezima tajni?
BERJAN: Ugovori sa kineskim kompanijama često sadrže komercijalno osjetljive informacije koje nisu javno dostupne radi zaštite interesa svih strana. Tajnost ugovora i poslovna povjerljivost nisu specifični samo za kineske investitore, već je uobičajena praksa u poslovnim odnosima širom svijeta kako bi se zaštitili konkurentski podaci i osigurala povjerljivost poslovnih planova. Transparentnost se osigurava kroz zakonske procedure, mehanizme nadzora nad realizacijom projekata i periodično izvještavanje relevantnih institucija, koji osiguravaju da su ovi ugovori u skladu sa interesima javnosti.
CAPITAL: Da li ste upoznati sa ugovorom koji je Vlada RS početkom juna sklopila sa kompanijom ELNIC za nabavku zaštitnog softvera?
BERJAN: Nisu mi poznati detalji ali svakako da jedan takav sporazum naglašava našu posvećenost poboljšanju mjera sajber bezbjednosti. Iako određeni aspekti takvih sporazuma mogu zahtijevati povjerljivost, zaštita naše digitalne infrastrukture ostaje prioritet.
FOTO: Ustupljena fotografija
CAPITAL: Da li ste upoznati sa konkretnim ugovorima sa Kinezima, poput HE Dabar, auto-puteva i drugim?
BERJAN: Da, Ambasada BiH u Kini je upoznata sa osnovnim karakteristikama ugovora i aktivno prati realizaciju važnih projekata. Posjedujemo osnovne, javno dostupne informacije o investitorima, vrijednostima i ciljevima ugovora. Projekat HE Dabar, koji uključuje izgradnju hidroelektrane na rijeci Trebišnjici, je u fazi implementacije i očekuje se da će značajno doprinijeti energetskoj sigurnosti regije. Takođe, kineske kompanije su uključene u izgradnju autoputeva, što je ključni segment infrastrukturnog razvoja zemlje. Ovi projekti su od strateškog značaja za ekonomski razvoj BiH, a saradnja s kineskim kompanijama omogućava transfer tehnologije, stvaranje novih radnih mjesta i poboljšanje ukupne infrastrukture u zemlji.
CAPITAL: Prema našim informacijama, kineska kompanija Norinco planira da preko mađarskog ogranka kupi 80 odsto udjela u stolačkoj Aurori i preuzimanje koncesije na 30 godina. Da li ste upoznati sa ovim informacijama i znate li više detalja o njihovim planovima u BiH?
BERJAN: U ovom trenutku nemamo detaljnije informacije o planovima kineske kompanije Norinco u BiH ali očekujemo da će dodatne informacije o njihovim planovima biti dostupne uskoro, nakon finalizacije pregovora.
Komunikaacija kroz više kanala
CAPITAL: Da li su vam poznati detalji ulaganja u Željeznice RS koje je potpisao ministar Nedeljko Čubrilović?
BERJAN: Kineska kompanija je izrazila interes za modernizaciju i unapređenje željezničke infrastrukture u Republici Srpskoj, što uključuje rekonstrukciju postojećih pruga, eventualnu nabavku novih voznih sredstava i uvođenje naprednih tehnologija za upravljanje željezničkim saobraćajem. Ova ulaganja će doprinijeti boljem povezivanju regija unutar BiH, kao i poboljšanju međunarodnih transportnih veza.
CAPITAL: Kako se odvija komunikacija sa kineskim kompanijama zainteresovanim za BiH?
BERJAN: Komunikacija se odvija se na više nivoa i putem različitih kanala. Ambasada BiH u Kini organizuje poslovne seminare i sastanke na kojima se predstavljaju komparativne prednosti investiranja u naše zemlje. Pruža se podrška kineskim kompanijama u identifikaciji poslovnih prilika, povezivanju sa lokalnim partnerima i razumijevanju regulativa i procedura u BiH.
Takođe, postoji saradnja sa kineskim privrednim komorama i trgovinskim organizacijama radi olakšavanja komunikacije i razmjene informacija. Ambasada aktivno učestvuje na raznim privrednim forumima i sajmovima u Kini, gdje promoviše investicione potencijale BiH i stupa u direktan kontakt s potencijalnim investitorima. Takođe, aktivno koristimo medije i promotivne kampanje. Ambasada pruža i konzularne usluge i podršku kineskim investitorima u vezi sa izdavanjem viza. Kroz ove aktivnosti, naša ambasada aktivno radi na izgradnji čvrstih poslovnih veza, olakšavanju investicionih procesa i osiguravanju uspješne saradnje između kineskih investitora i BiH.
CAPITAL: Da li se kompanije obraćaju Ambasadi BiH ili direktno vladama?
BERJAN: Kineske kompanije se često obraćaju Ambasadi BiH kao prvoj tački kontakta za informacije i podršku. Ambasada nerijetko igra ključnu ulogu u inicijalnim fazama pregovora i uspostavljanju kontakata sa relevantnim institucijama i kompanijama u BiH. Međutim, u zavisnosti od prirode projekta, kineske kompanije takođe direktno kontaktiraju vlade na državnom i entitetskom nivou, kao i lokalne vlasti, kako bi pregovarale o specifičnim uslovima i realizaciji projekata.
CAPITAL: Da li i kako komentarišu saradnju sa vlastima u BiH?
BERJAN: Kineske kompanije uglavnom pozitivno komentarišu saradnju sa vlastima u BiH. Posebno cijene otvorenost i spremnost na saradnju, kao i napore koji se ulažu u unapređenje poslovnog okruženja. Ističu da je komunikacija sa vlastima transparentna i efikasna, ali naglašavaju da postoji prostor za dalja poboljšanja, posebno u pogledu ubrzanja administrativnih procedura i smanjenja birokratskih prepreka. Kineski investitori ističu značaj BiH kao mosta za pristup drugim tržištima u regionu, što dodatno podstiče investicije.
FOTO: MIP BiH
Birokratija u BiH izazov i za Kinu
CAPITAL: Da li se žale na administraciju i birokratske barijere?
BERJAN: Povremeno registrujemo žalbe na kompleksne procedure koje usporavaju realizaciju projekata. Kineske kompanije ističu da su proceduralni zahtjevi i složenost birokratskih procesa ponekada izazov, ali cijene napore vlasti u BiH da riješe ove probleme. Vlada i relevantne institucije aktivno rade na pojednostavljenju procedura i poboljšanju poslovnog okruženja kako bi privukle još više investicija.
CAPITAL: Ima li novih projekata u najavi i šta najuspješnije realizovano?
BERJAN: Trenutno se pregovara o nekoliko novih infrastrukturnih i energetskih projekata, kao što su proširenje mreže autoputeva i modernizacija željezničke infrastrukture što će značajno unaprijediti transportnu mrežu i povezanost. Posebno interesantne su inicijative za ulaganja u zelenu energiju. Drugi značajni projekti uključuju i izgradnju bolnice u Doboju, kao i vjetroelektranu “Ivovik” sa investicijom od 130 miliona evra.
Većina kineskih projekata koji se trenutno realizuju u BiH uglavnom se odnose na energetski sektor i saobraćajnu infrastrukturu. Posebno bih ovom prilikom izdvojio izgradnju Termoelektrane Stanari vrijednosti preko 500 miliona evra, kao rezultat saradnje kineske kompanije “Dongfang Electric Corporation” i lokalnih partnera. To je prvi veliki infrastrukturni projekat, koji smo radili u saradnji sa Kinom, ali i prvi projekat, koji je iskoristio specijalni kredit u sklopu mehanizma saradnje Kine i zemalja Centralne i Istočne Evrope, a kojeg je dodijelila Kineska razvojna banka.
Mnogobrojne kineske kompanije su zainteresovane za saradnju. Treba istaći da Kina i BiH imaju potpisan „Sporazum o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja“ kao i „Sporazum o zaštiti i promociji stranih investicija“ što uveliko olakšava rad zainteresovanih privrednih subjekata.
CAPITAL: Andrijana Pisarević
Njemačka organizacija Tüv Süd, koja se bavi certificiranjem i inspekcijama, dala je nekoliko zanimljivih savjeta o štedljivoj vožnji. Neke znate, a neke možda i ne. Kako biste uštedjeli gorivo prebacite u višu brzinu pri 2000 o/min. Također, mnogi vozači imaju potrebu ostati u nižoj brzini, ali već pri 50 km/h možete biti u četvrtoj brzini, a ovisno prijenosnim omjerima u mjenjaču te vrsti motora (turbodizelski, turbobenzinski…) možda čak i u petoj. Potrošnja goriva pada za čak pedeset posto ako ste u četvrtoj brzini, a ne u drugoj pri navedenoj brzini. Novi automatski mjenjači optimiziraju stupanj prijenosa, ali s ručnim mjenjačima vi ćete morati izabrati, piše Revijahak.hr. (više…)
Povodom 20 godina postojanja Košarkaškog kluba invalida „Vrbas predsjednik KKI „Vrbas“ Marinko Umičević i generalni direktor MH “Elektroprivreda Republike Srpske” Luka Petrović potpisali su ugovor o saradnji i tom prilikom je Elektroprivreda Republike Srpske donirala klubu iznos od 5 hiljada KM, kao znak podrške za uspješan rad. (više…)
Čapljinski preduzetnici traže coworking prostor po uzoru na Trebinje i Mostar
Grad Mostar od prodaje vinjeta zaradio 1.5 milijuna KM
Bitcoin skočio na 90.000 dolara po prvi put u povijesti
-
NEKRETNINE8 meseci prijePočela izgradnja novog stambenog objekta „Bregovi“ u Trebinju
-
TELEKOMUNIKACIJE1 godina prijeNovi pad dionica Mtela, vrijednost kompanije dugo nije bila niža
-
NOVOSTI3 meseca prijeUčesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
FINANSIJE11 meseci prijeVlada RS donijela odluku: Minimalac će biti 900 KM
-
INVESTICIJE1 godina prijeCastellina Srpska preuzela 29,9 posto akcija Napretka
-
NOVOSTI1 godina prijePrag za PDV se diže na 100.000 KM, neophodan zahtjev za izlazak iz sistema
-
POLJOPRIVREDA1 godina prijeProizvođači digli ruke, mnogi zbog malina i na sudu
-
FINANSIJE11 meseci prijeMtel izašao iz vlasništva svoje firme u BiH, sprema se ulazak Britanaca