Connect with us

TEHNOLOGIJA

Algoritam života i smrti: Čije bi živote računari trebali žrtvovati u saobraćajnoj nesreći?

Objavljeno

 


Kako će autonomni automobil, odnosno računar reagovati ako bude morao birati između spašavanja, tj. žrtvovanja života porodice u automobilu i pješaka na cesti.

„Nikada u istoriji čovječanstva nismo dopustili računarima da autonomno odlučuju ko će živjeti, a ko umrijeti, u djeliću sekunde i bez ljudskog nadzora. Uskoro ćemo preći taj most“, komentar je naučnika iz MIT-a koji su još prije 4 godine počeli s istraživanjem kojim su htjeli saznati kako ljudi razmišljaju o budućnosti u kojoj će računari koji upravljaju automobilima morati donositi neke jako teške odluke. Naime, postavlja se pitanje kako će računari reagovati u situacijama u kojima su saobraćajne nesreće neizbježne i hoće li spašavati određenu grupu ljudi, namjerno ugrožavajući drugu grupu.

O ovakvim pitanjima, kao i pitanjima odgovornosti, dugo će se još razgovarati i pitanje je hoćemo li ikada dobiti pravi odgovor, odnosno postoji li uopšte pravi odgovor na takve dileme. Tokom četiri godine MIT je na internetskim stranicama proveo istraživanje u kojem je učestvovalo čak 40 milijona ljudi koji su odgovarali na pitanja što bi autonomni automobili trebali napraviti u određenim situacijama – npr. hoće li računar, u slučaju da mora birati, žrtvovati putnike u vozilu ili: uspješnu poslovnu osobu, poznatog kriminalca, grupu starijih ljudi, krdo krava ili pješake koji prelaze cestu iako im je rečeno da ne smiju preći cestu.

Nakon četiri godine istraživanja iz MIT-a su napokon objavili rezultate koji pokazuju očekivane zaključke – ljudi žele spasiti što više ljudskih života, spasit će ljude prije nego životinje te će radije spasiti mlađe osobe umjesto starijih.

Istraživanje je pokazalo i manje trendove spašavanja ženskih osoba u odnosu na muške, osoba višeg statusa u odnosu na siromašnije te spašavanje pješaka u odnosu na osobe u vozilu.

Iz MIT-a napominju da ovo nije nikakvo stručno i kontrolisano istraživanje, već više online igra kojom se „ne mogu dobiti odgovori na komplikovane dileme koje stoje pred autonomnim vozilima“.

Reklama

Takođe, ovo je istraživanje pokazalo i neke različitosti među kulturama – najveći naglasak na spašavanju života pješaka pokazali su Japanci i Norvežani, a najmanji Kinezi i Estonci, najveći naglasak na spašavanje života mladih pokazali su Francuzi i Grci, a najmanji u Tajvanu i Kini.

Iz MIT-a kažu da prije nego što dopustimo računarima donošenje etičkih odluka, moramo provesti globalnu konverzaciju kako bismo „iskazali svoja razmišljanja kompanijama koje će dizajnirati moralne algoritme i tijelima koja će donositi zakone i pravila“.

 

Izvor: zimo.dnevnik.hr / BBC

TEHNOLOGIJA

Univerzitetu u Banjaluci predata projektna dokumentacija za izgradnju Naučno-tehnološkog parka

Objavljeno

 

Projekat koji je najavljen još sredinom prošle godine i čija je gradnja bila najavljena za proljeće ove, konačno je počeo i da se realizuje, istina sa procjenom troškova koji su od juna 2023. godine malo i porasli. Naime, juče je, kako prenosi RTRS, predstavnicima Univerziteta u Banjaluci i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj i visoko obrazovanje predata projektna dokumentacija za izgradnju i opremanje Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske koji će biti izgrađen u kampusu Univerziteta u Banjaluci.

Kako je u julu 2023. saopšteno, izgradnja ovog objekta bi trebalo da košta više od 10 mil EUR, potom je u septembru iste godine okvirna vrijednost procijenjena na 15 mil EUR, a juče je, sudeći po ovoj vijesti RTRS-a, rečeno da je ukupna vrijednost investicije oko 19 mil EUR.

Podsjećamo, rektor Univerziteta u Banjaluci prof. dr Radoslav Gajanin i ministar za naučno-tehnološki razvoj Republike Srpske Željko Budimir prošle godine su, 13. septembra, potpisali ugovor o osnivanju Naučno-tehnološkog parka (NTP) Republike Srpske. Kako je tada navedeno, riječ je o prvom naučno-tehnološkom parku u Republici Srpskoj, čiji su osnivači Vlada RS i Univerzitet u Banjaluci, a za njegovog direktora imenovan je Nikola Dragović.

Vlada Republike Srpske, kako je tada saopšteno, obezbijedila je sredstva za prvi period rada, a za početak, kancelarije NTP-a biće u novom objektu Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta i Šumarskog fakulteta, u krugu Univerzitetskog grada. Inače, lokacija je u neposrednoj blizini budućeg objekta NTP, za koji je izrada projektno-tehničke dokumentacije tada bila u toku. Tada je i rečeno da se na proljeće 2024. godine planira polaganje kamena temeljca za izgradnju ovog objekta ukupne površine 7,5 hiljada kvadratnih metara, sa planiranim rokom od 24 mjeseca, a tada je procijenjeno da će okvirna vrijednost objekta, sa neophodnom opremom i laboratorijom, iznositi 15 mil EUR.

eKapija je ranije pisala da je Saudijski fond za razvoj odobrio sredstva za dva projekta u Srpskoj – jedan je izgradnja Studentskog centra u Foči, a drugi izgradnja Naučno-tehnološkog parka u Banjaluci.

Što se tiče projektne dokumentacije koja je juče predata predstavnicima Univerziteta i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, ona je, kako je prenio RTRS, finansirana kroz Italijanski fond za inovativne projekte, preko Razvojne banke Savjeta Evrope.

Reklama

Inače, nadležni kažu da će budući Naučno-tehnološki park biti centralno mjesto gdje se rađaju inovativne ideje i tehnološki napredak Srpske.

Siguran sam da će izgradnjom NTP imati ogromnu korist prije svega UNIBL i studenti UNIBL, odnosno naši nastavnici i saradnici kroz angažman u kompanijama koje budu smještene u NTP – istakao je Radoslav Gajanin, rektor Univerziteta u Banjaluci, prenosi RTRS.

Nikola Dragović, direktor Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske, najavio je, kako navodi RTRS, još neke novine.

Јedan od prvih programa koji će NTP uskoro početi sprovoditi jeste program kampa za koji intenzivno traje kampanja jedinstveni startap program za mlade od 18 do 35 godina – rekao je Dragović.

Vlada Srpske je prošle godine usvojila informaciju o osnivanju prvog NTP u Srpskoj čiji je cilj ubrzan tehnološki razvoj.

Za razvoj preduzetništva i inovativnosti kod mladih ljudi, to je cilj ovog projekta – poručio je Zoran Bjelajac, pomoćnik ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske.

Reklama

RTRS

Nastavite čitati

NOVOSTI

Platforma Ananas stigla i u BiH

Objavljeno

 

Kompanija Ananas stigla je i na bosanskohercegovačko tržište sa svojom online prodajnom platformom.

– Proteklih mjeseci smo dokazali da živimo svoju priču, teško a jako! Danas smo završili vrlo važan korak i otvorili dva nova tržišta! Ananas sada posluje i u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini – objavio je Ananas E-commerce na svom LinkedIn profilu.

„Regionalni Amazon“, kako su ga mediji prozvali, sjedište je najprije osnovao u Sarajevu, gdje je registrovana firma Ananas doo, a 7. juna je osnovana i podružnica u Banjaluci, sa sjedištem u Bulevaru Stepe Stepanovića br. 171 E.

Direktor preduzeća, ujedno i banjalučke podružnice, jeste Erol Ferović.

Direktni osnivač sarajevskog društva je Ananas E-Commerce Beograd. Vlasnik platforme Ananas je Delta holding, a kako je ranije saopšteno iz kompanije, platforma je u prošloj godini otvorila svoje kancelarije i u Sjevernoj Makedoniji.

Ananas je, inače, u prošloj godini zabilježio izuzetno veliki rast, potvrđujući da bude regionalni lider u domenu online trgovine. Na 94% poštanskih brojeva isporučeno je dva ili više Ananas paketa, a broj partnera porastao je više od tri i po puta u odnosu na 2022. godinu.

Reklama

Cilj je da u 2024. godini broj trgovaca poraste na preko 2.000, i da ukupan promet preko sajta bude preko 70 mil EUR – saopšteno je na konferenciji u januaru.

eKapija

Nastavite čitati

NOVOSTI

Kinezima najveći IKT projekat u istoriji Srpske – Posao vrijedan 57 mil KM

Objavljeno

 

Nakon što je portal Capital otkrio da je Vlada Republike Srpske sa kineskom kompanijom ELINC u tajnosti potpisala 57 mil KM vrijedan ugovor za nabavku softvera za digitalnu zaštitu, stigla je i potvrda iz Agencije za informaciono-komunikacione tehnologije Republike Srpske.

Oni su naveli da su u proteklih godinu dana izvršili detaljnu analizu stanja informacione bezbjednosti u javnoj upravi i kritičnim infrastrukturama, izradili smjernice razvoja informacione bezbjednosti i izvršili projektovanje novog nacionalnog sistema zaštite.

Navode da on po obimu, resursima i složenosti predstavlja najveći IKT projekat u Srpskoj.

Projekat je samoodrživ i ima za cilj punu zaštitu sajber prostora Republike Srpske – istakli su iz Agencije.

U skladu sa predviđenom dinamikom, iz Agencije su naglasili da se do kraja avgusta očekuje početak implementacije projekta.

Implementacija je predviđena u dvije paralelne faze. Omogućava potpunu integraciju državnih organa, akademskog i privatnog sektora u upravljanju incidentima. Funkcije zaštite u odnosu na korisnike se ogledaju u zaštiti tri grupe korisnika: javne uprave i kritičnih infrastruktura, zaštiti djece i zaštiti mikro, malih i srednjih preduzeća – istaknuto je u saopštenju.

Reklama

Iz Agencije su istakli da će sistem štititi javnu upravu i kritične infrastrukture koje čini 780 institucija republičkog nivoa.

Za partnera je, u skladu sa smjernicama Vlade za upravljanje krizom lanaca snabdijevanja i politički motivisanih ne-UN sankcija, izabrana kompanija ELINC, specijalizovani proizvođač opreme iz domena nacionalnih sistema informacione bezbjednosti – navedeno je u saopštenju.

Capital podsjeća da je ugovor sa Kinezima potpisan početkom juna ove godine, a nakon toga je na njega stavljena oznaka tajnosti, da bi se od javnosti sakrilo još jedno trošenje desetina miliona maraka na softver, kao i njegova namjena.

Planirano je da se ovaj softver implementira u sve institucije u Srpskoj na rok od deset godina, a ELINC je, kako piše Capital, posao dobio na osnovu prethodnog dogovora iza zatvorenih vrata, bez tendera.

Capital

Reklama
Nastavite čitati

U trendu