TEHNOLOGIJA
Zaštita od stranih špijunskih službi: Rusija sprema zamjenu za Windows
Novi zakon koji je usvojila Državna duma Rusije predviđa zabranu prodaje elektronike bez softvera koji je propisala ruska vlada.
Novi zakon koji je usvojila Državna duma Rusije predviđa zabranu prodaje elektronike bez softvera koji je propisala ruska vlada, ali to ni na koji način neće pogoditi građane Rusije, koji će umesto zapadnih imati na raspolaganju odgovarajuće ruske operativne sisteme.
Mjerama koje stupaju na snagu 1. jula sledeće godine biće zabranjena prodaja određene vrste „tehnički složene robe“ bez preinstaliranja ruskog softvera, a spisak tih artikala, softvera i njegovog instaliranja utvrđivaće vlada.
Kako za Sputnjik objašnjava profesor Vitalij Vehov sa Moskovskog državnog tehničkog univerziteta „Bauman“, čim je zapadnim sankcijama zabranjena isporuka u Rusiju određene računarske opreme i softvera neophodnog za njeno normalno funkcionisanje, Rusija je počela da traži odgovarajuću zamenu.
IZBJEGNUT UTICAJ STRANIH SPECIJALNIH SLUŽBI
„Zahvaljujući visokom intelektualnom potencijalu, Rusija je kreirala potrebne softverske alate koji omogućavaju, bez uticaja na postojeći strani softver, nadogradnju računarske opreme, kupovinu nove računarske opreme i njeno korišćenje. Radi se o našem, ruskom softveru, koji polazi od odgovarajućih izvornih operativnih sistema, kao i o nadogradnji i drugom softveru koji su već u opticaju kod ruskih kupaca“, kaže Vehov.
Prema rečima ovog eksperta, nadogradnja i modernizacija domaćeg softvera podrazumeva da nema potrebe tražiti bilo kakve dozvole od originalnih proizvođača stranog softvera.
„Zakon koji je usvojen u trećem čitanju, a koji će najverovatnije podržati i predsednik Rusije, ima zadatak da zaštiti sve građane Rusije kako bi mogli normalno da koriste kompjuterske instrumente, bez kojih je danas praktično nemoguće normalno raditi. Osim toga, Rusija je na taj način izbegla uticaj stranih specijalnih službi koje su u softver unapred ubacivale i nastavljaju da ubacuju štetne elemente, a oni, bez saglasnosti korisnika, prenose lične podatke i druge osetljive informacije odgovarajućim službama kao što su američka Nacionalna bezbednosna agencija (NSA), CIA i slične“, ističe Vehov za Sputnjik.
NIŽE CIJENE
Istovremeno, kako napominje, to neće doneti veće promene za obične građane, koji će, recimo, jedino umesto operativnog sistema „Vindous“ instalirati ruski operativni sistem.
„Takvi sistemi postoje već dve godine. Ja sada sedim, radim za računarom, razgovaram sa vama, a više ne plaćam ’Vindous‘ operativni sistem, samo imam ruski operativni sistem koji je mnogo jeftiniji. Već dve godine radim na takozvanoj rusificiranoj verziji ’Vindous‘ operativnog sistema“, navodi Vehov.
Kad je reč o „Android“ sistemu, koji koristi većina mobilnih uređaja, po mišljenju našeg sagovornika, tu postoje dve opcije.
„Prva je da ovaj zakon ne zabranjuje upotrebu legalno uvezenog i kupljenog softvera. Druga opcija je da će od dostupne nadogradnje svaki korisnik odabrati šta će tačno preuzeti da bi ovi uređaji ispravno funkcionisali. Napominjem da tokom dve godine upotrebe ruskog operativnog sistema nije bilo propusta u radu.“
Takođe, kako dodaje Vehov, zakon se odnosi pre svega na državne strukture, a ne na građane koji, ako su legalno kupili mobilne uređaje sa „Android“ platformom ili sa nekim drugim operativnim sistemima, mogu da ih koriste i na teritoriji Ruske Federacije.
„Ovo je zakon koji važi za vladine agencije. Prvo, predstavlja osiguranje informativne bezbednosti od obaveštajnih aktivnosti koje se obavljaju putem tajno instaliranog softvera, a drugo, omogućava da te službe ipak mogu da rade i dalje pod sankcijama, ali već na ruskoj platformi. Zabrane se ne odnose na obične građane koji ne rade u državnim strukturama“, kaže profesor Vehov na kraju razgovora za Sputnjik.
rs.sputniknews.com
TEHNOLOGIJA
Univerzitetu u Banjaluci predata projektna dokumentacija za izgradnju Naučno-tehnološkog parka
Projekat koji je najavljen još sredinom prošle godine i čija je gradnja bila najavljena za proljeće ove, konačno je počeo i da se realizuje, istina sa procjenom troškova koji su od juna 2023. godine malo i porasli. Naime, juče je, kako prenosi RTRS, predstavnicima Univerziteta u Banjaluci i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj i visoko obrazovanje predata projektna dokumentacija za izgradnju i opremanje Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske koji će biti izgrađen u kampusu Univerziteta u Banjaluci.
Kako je u julu 2023. saopšteno, izgradnja ovog objekta bi trebalo da košta više od 10 mil EUR, potom je u septembru iste godine okvirna vrijednost procijenjena na 15 mil EUR, a juče je, sudeći po ovoj vijesti RTRS-a, rečeno da je ukupna vrijednost investicije oko 19 mil EUR.
Podsjećamo, rektor Univerziteta u Banjaluci prof. dr Radoslav Gajanin i ministar za naučno-tehnološki razvoj Republike Srpske Željko Budimir prošle godine su, 13. septembra, potpisali ugovor o osnivanju Naučno-tehnološkog parka (NTP) Republike Srpske. Kako je tada navedeno, riječ je o prvom naučno-tehnološkom parku u Republici Srpskoj, čiji su osnivači Vlada RS i Univerzitet u Banjaluci, a za njegovog direktora imenovan je Nikola Dragović.
Vlada Republike Srpske, kako je tada saopšteno, obezbijedila je sredstva za prvi period rada, a za početak, kancelarije NTP-a biće u novom objektu Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta i Šumarskog fakulteta, u krugu Univerzitetskog grada. Inače, lokacija je u neposrednoj blizini budućeg objekta NTP, za koji je izrada projektno-tehničke dokumentacije tada bila u toku. Tada je i rečeno da se na proljeće 2024. godine planira polaganje kamena temeljca za izgradnju ovog objekta ukupne površine 7,5 hiljada kvadratnih metara, sa planiranim rokom od 24 mjeseca, a tada je procijenjeno da će okvirna vrijednost objekta, sa neophodnom opremom i laboratorijom, iznositi 15 mil EUR.
eKapija je ranije pisala da je Saudijski fond za razvoj odobrio sredstva za dva projekta u Srpskoj – jedan je izgradnja Studentskog centra u Foči, a drugi izgradnja Naučno-tehnološkog parka u Banjaluci.
Što se tiče projektne dokumentacije koja je juče predata predstavnicima Univerziteta i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, ona je, kako je prenio RTRS, finansirana kroz Italijanski fond za inovativne projekte, preko Razvojne banke Savjeta Evrope.
Inače, nadležni kažu da će budući Naučno-tehnološki park biti centralno mjesto gdje se rađaju inovativne ideje i tehnološki napredak Srpske.
– Siguran sam da će izgradnjom NTP imati ogromnu korist prije svega UNIBL i studenti UNIBL, odnosno naši nastavnici i saradnici kroz angažman u kompanijama koje budu smještene u NTP – istakao je Radoslav Gajanin, rektor Univerziteta u Banjaluci, prenosi RTRS.
Nikola Dragović, direktor Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske, najavio je, kako navodi RTRS, još neke novine.
– Јedan od prvih programa koji će NTP uskoro početi sprovoditi jeste program kampa za koji intenzivno traje kampanja jedinstveni startap program za mlade od 18 do 35 godina – rekao je Dragović.
Vlada Srpske je prošle godine usvojila informaciju o osnivanju prvog NTP u Srpskoj čiji je cilj ubrzan tehnološki razvoj.
– Za razvoj preduzetništva i inovativnosti kod mladih ljudi, to je cilj ovog projekta – poručio je Zoran Bjelajac, pomoćnik ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske.
NOVOSTI
Platforma Ananas stigla i u BiH
Kompanija Ananas stigla je i na bosanskohercegovačko tržište sa svojom online prodajnom platformom.
– Proteklih mjeseci smo dokazali da živimo svoju priču, teško a jako! Danas smo završili vrlo važan korak i otvorili dva nova tržišta! Ananas sada posluje i u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini – objavio je Ananas E-commerce na svom LinkedIn profilu.
„Regionalni Amazon“, kako su ga mediji prozvali, sjedište je najprije osnovao u Sarajevu, gdje je registrovana firma Ananas doo, a 7. juna je osnovana i podružnica u Banjaluci, sa sjedištem u Bulevaru Stepe Stepanovića br. 171 E.
Direktor preduzeća, ujedno i banjalučke podružnice, jeste Erol Ferović.
Direktni osnivač sarajevskog društva je Ananas E-Commerce Beograd. Vlasnik platforme Ananas je Delta holding, a kako je ranije saopšteno iz kompanije, platforma je u prošloj godini otvorila svoje kancelarije i u Sjevernoj Makedoniji.
Ananas je, inače, u prošloj godini zabilježio izuzetno veliki rast, potvrđujući da bude regionalni lider u domenu online trgovine. Na 94% poštanskih brojeva isporučeno je dva ili više Ananas paketa, a broj partnera porastao je više od tri i po puta u odnosu na 2022. godinu.
– Cilj je da u 2024. godini broj trgovaca poraste na preko 2.000, i da ukupan promet preko sajta bude preko 70 mil EUR – saopšteno je na konferenciji u januaru.
NOVOSTI
Kinezima najveći IKT projekat u istoriji Srpske – Posao vrijedan 57 mil KM
Nakon što je portal Capital otkrio da je Vlada Republike Srpske sa kineskom kompanijom ELINC u tajnosti potpisala 57 mil KM vrijedan ugovor za nabavku softvera za digitalnu zaštitu, stigla je i potvrda iz Agencije za informaciono-komunikacione tehnologije Republike Srpske.
Oni su naveli da su u proteklih godinu dana izvršili detaljnu analizu stanja informacione bezbjednosti u javnoj upravi i kritičnim infrastrukturama, izradili smjernice razvoja informacione bezbjednosti i izvršili projektovanje novog nacionalnog sistema zaštite.
Navode da on po obimu, resursima i složenosti predstavlja najveći IKT projekat u Srpskoj.
– Projekat je samoodrživ i ima za cilj punu zaštitu sajber prostora Republike Srpske – istakli su iz Agencije.
U skladu sa predviđenom dinamikom, iz Agencije su naglasili da se do kraja avgusta očekuje početak implementacije projekta.
– Implementacija je predviđena u dvije paralelne faze. Omogućava potpunu integraciju državnih organa, akademskog i privatnog sektora u upravljanju incidentima. Funkcije zaštite u odnosu na korisnike se ogledaju u zaštiti tri grupe korisnika: javne uprave i kritičnih infrastruktura, zaštiti djece i zaštiti mikro, malih i srednjih preduzeća – istaknuto je u saopštenju.
Iz Agencije su istakli da će sistem štititi javnu upravu i kritične infrastrukture koje čini 780 institucija republičkog nivoa.
– Za partnera je, u skladu sa smjernicama Vlade za upravljanje krizom lanaca snabdijevanja i politički motivisanih ne-UN sankcija, izabrana kompanija ELINC, specijalizovani proizvođač opreme iz domena nacionalnih sistema informacione bezbjednosti – navedeno je u saopštenju.
Capital podsjeća da je ugovor sa Kinezima potpisan početkom juna ove godine, a nakon toga je na njega stavljena oznaka tajnosti, da bi se od javnosti sakrilo još jedno trošenje desetina miliona maraka na softver, kao i njegova namjena.
Planirano je da se ovaj softver implementira u sve institucije u Srpskoj na rok od deset godina, a ELINC je, kako piše Capital, posao dobio na osnovu prethodnog dogovora iza zatvorenih vrata, bez tendera.
-
NEKRETNINE10 meseci prije
Počela izgradnja novog stambenog objekta „Bregovi“ u Trebinju
-
TELEKOMUNIKACIJE1 godina prije
Novi pad dionica Mtela, vrijednost kompanije dugo nije bila niža
-
NOVOSTI6 meseci prije
Učesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
FINANSIJE1 godina prije
Vlada RS donijela odluku: Minimalac će biti 900 KM
-
INVESTICIJE1 godina prije
Castellina Srpska preuzela 29,9 posto akcija Napretka
-
POLJOPRIVREDA1 godina prije
Proizvođači digli ruke, mnogi zbog malina i na sudu
-
NOVOSTI1 godina prije
Prag za PDV se diže na 100.000 KM, neophodan zahtjev za izlazak iz sistema
-
FINANSIJE1 godina prije
Mtel izašao iz vlasništva svoje firme u BiH, sprema se ulazak Britanaca