TEHNOLOGIJA
Kako je Trump ušao u rat sa Huaweiom
Činjenica da je osnivač Huawiea bio oficir kineske vojske poslužila je SAD-u da optuži tu kompaniju za moguću špijunažu putem svojih uređaja.
Svjedoci smo da je tehnologija odavno ušla u sve pore naših života. Internet koristimo za posao, zabavu i komunikaciju. Revolucija koju su pokrenuli smartfoni – pametni telefoni, koji su i de facto mali računari u našim džepovima, zahvatila je cijelu planetu. Političari su postali zvezde društvenih mreža, a centar političkih sukoba su postale tehnološke kompanije.
Trgovinski rat između Sjedinjenih Američkih Država i NR Kine traje već više od godinu dana. Povod za početak ovog ‘rata’ bilo je obećanje američkog predsednika Donalda Trampa, koje je bilo jedno od ključnih u njegovoj izbornoj kampanji 2016. godine, da će smanjiti vrlo značajan deficit u trgovini Sjedinjenih Država i Kine. Naime, Amerikanci kupuju kineske proizvode ‘od igle do lokomotive’, često i preko interneta, a u ovome naročito prednjači potrošačka elektronika i igračke. Sa druge strane, američki farmeri, koji su izvozili ogromne količine poljoprivrednih proizvoda u Kinu (Kina je najveći svjetski uvoznik hrane) nisu bili konkurentni, a njihovi proizvodi su imali niske cijene. Tako je Donald Tramp 2018. godine ustvrdio da je deficit u trgovini sa Kinom ‘čista pljačka’ te je uveo nove tarife i carine na uvoz kineske robe. Naravno, i Kina je odgovorila sličnim mjerama, a šteta od ovog ‘rata’ se do sada mjeri u stotinama milijardi dolara.
Kako su se Sjedinjene Američke Države sredinom 2019. našle u pat poziciji, pronađen je i novi ‘žrtveni jarac’. Naime, preko devedeset procenata IT tehnologije se danas proizvodi u Kini, a dijelovi i komponente stižu i sa Tajvana, iz Vijetnama i Južne Koreje. Kineske kompanije kao što su Pegatron i Foxconn su originalni proizvođači (OEM manufacturer) vaših Apple iPhone i iPad uređaja, Dell laptopa, a čak se i mnogi Samsung uređaji zapravo proizvode u Kini. Još je za vrijeme administracije predsednika Baraka Obame traženo da se proizvodnja američkih IT giganata vrati (djelimično) u SAD, ali su Apple, Microsoft i Google to odbili, navodeći da bi u tom slučaju smartfoni i laptop računari bili i do 50 posto skuplji.
Tako je Tramp ‘nanišanio’ Huawei – proizvođača broj dva u svijetu kada su u pitanju pametni telefoni – ispred njega je samo Samsung. Huawei je osnovan 1987. godine, a njegov osnivač i CEO Ren Zhengfei je bivši oficir kineske vojske (Kineska narodna armija). On je diplomu inženjera stekao za vrijeme vojne službe, a nakon toga osnovao Huawei. Ova činjenica je poslužila vlastima SAD da optuže Huawei da ima veze sa kineskom vojskom i CK Komunističke partije, te da se njihovi uređaji potencijalno mogu koristiti za špijunažu drugih zemalja.
Uključivanje Googlea u obračun
Takođe, u Kini postoji zakon po kome sve kompanije moraju da predaju podatke o uređajima i korisnicima ako vlasti to zatraže. Iako ove tvrdnje nikada nisu dokazane, pod pritiskom SAD, mnoge zemlje, uključujući Veliku Britaniju, Njemačku i druge su djelimično ili potpuno zabranili korišćenje Huawei opreme u svojim mrežama. Treba reći i da je Huawei neprikosnoveni broj jedan kada je proizvodnja opreme za mobilne bazne stanice, 5G internet tehnologiju i kućne uređaje za internet (access endpoint). Velika je vjerovatnoća i da je vaš kućni uređaj za pristup internetu proizvod Huaweija, a samo brendovan pod imenom nekog od telekom operatera.
U ovaj svojevrsni tehnološko-trgovinski obračun ubrzo se uključio i Američki IT gigant Google. Huawei telefoni rade na operativnim sistemu Android, koji je proizvod Googlea, a takođe preko prodavnice aplikacije Play Store mogu odobriti ili ukloniti aplikacije za ovu platformu. Iako u Kini nema Facebooka, Instagrama kao ni Google aplikacija, kineski korisnici ipak zavise od Androida. Tako je Google (zasada) zabranio korišćenje novih verzija Androida na Huawei telefonima, a takođe neće dobijati ni sigurnosne nadogradnje sistema.
Huawei je odmah odgovorio na ovu zabranu – imamo svoj sopstveni operativni sistem, koji razvijamo godinama, i koristiće ćemo ga na našim telefonima za kinesko tržište. Ovo tržište je i inače najveće na svijetu, i prodaje se desetine miliona smartfona godišnje. Uz to, Huawei je lider i kada su mobilne kamere i foto mogućnosti u pitanju te njihovi telefoni koriste sočiva najprestižnije fotografske kompanije na svijetu, švajcarske Leica. Google rizikuje da izgubi desetine miliona korisnika u Kini, gde je Huawei broj jedan po prodaji. Štaviše, mnogi Kinezi su u 2019. godine poneseni ‘ekonomskim patriotizmom’ kupovali isključivo Huawei uređaje, pa je prodato za 28 posto više nego 2018. godine. Poslednji model nazvan Mate 30 Pro po mišljenju skoro svih stručnjaka predstavlja jedan od najmoćnijih smartfona u svijetu, a jedina mana mu je što se ne može lako koristiti van Kine, jer je dosta komplikovano za obične korisnike da instaliraju Facebook i druge popularne aplikacije. Huawei proizvodi i sopstvene procesore pod imenom Kirin, a novi modeli imaju i mogućnosti vještačke inteligencije i računarskog učenja, kao i 5G mogućnosti.
Ova svojevrsna ‘tehnološka sapunica’ ipak još traje – Donald Tramp je nešto pre kraja 2019. najavio mogućnost popuštanja ograničenja za Huawei i druge kineske IT kompanije, a Francuska je dozvolila da se Huawei oprema koriste u 5G mrežama ‘koje nisu od kritične važnosti’. Za to vreme Huawei priprema i novi model P40, za koji se smatra da će imati revolucionarnu bateriju od grafena (graphene battery) koja bi se punila za samo desetak minuta. Da li će na kraju pobediti tehnologija ili Tramp – ostaje nam da vidimo u 2020-toj.
Izvor: Al Jazeera
TEHNOLOGIJA
Univerzitetu u Banjaluci predata projektna dokumentacija za izgradnju Naučno-tehnološkog parka
Projekat koji je najavljen još sredinom prošle godine i čija je gradnja bila najavljena za proljeće ove, konačno je počeo i da se realizuje, istina sa procjenom troškova koji su od juna 2023. godine malo i porasli. Naime, juče je, kako prenosi RTRS, predstavnicima Univerziteta u Banjaluci i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj i visoko obrazovanje predata projektna dokumentacija za izgradnju i opremanje Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske koji će biti izgrađen u kampusu Univerziteta u Banjaluci.
Kako je u julu 2023. saopšteno, izgradnja ovog objekta bi trebalo da košta više od 10 mil EUR, potom je u septembru iste godine okvirna vrijednost procijenjena na 15 mil EUR, a juče je, sudeći po ovoj vijesti RTRS-a, rečeno da je ukupna vrijednost investicije oko 19 mil EUR.
Podsjećamo, rektor Univerziteta u Banjaluci prof. dr Radoslav Gajanin i ministar za naučno-tehnološki razvoj Republike Srpske Željko Budimir prošle godine su, 13. septembra, potpisali ugovor o osnivanju Naučno-tehnološkog parka (NTP) Republike Srpske. Kako je tada navedeno, riječ je o prvom naučno-tehnološkom parku u Republici Srpskoj, čiji su osnivači Vlada RS i Univerzitet u Banjaluci, a za njegovog direktora imenovan je Nikola Dragović.
Vlada Republike Srpske, kako je tada saopšteno, obezbijedila je sredstva za prvi period rada, a za početak, kancelarije NTP-a biće u novom objektu Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta i Šumarskog fakulteta, u krugu Univerzitetskog grada. Inače, lokacija je u neposrednoj blizini budućeg objekta NTP, za koji je izrada projektno-tehničke dokumentacije tada bila u toku. Tada je i rečeno da se na proljeće 2024. godine planira polaganje kamena temeljca za izgradnju ovog objekta ukupne površine 7,5 hiljada kvadratnih metara, sa planiranim rokom od 24 mjeseca, a tada je procijenjeno da će okvirna vrijednost objekta, sa neophodnom opremom i laboratorijom, iznositi 15 mil EUR.
eKapija je ranije pisala da je Saudijski fond za razvoj odobrio sredstva za dva projekta u Srpskoj – jedan je izgradnja Studentskog centra u Foči, a drugi izgradnja Naučno-tehnološkog parka u Banjaluci.
Što se tiče projektne dokumentacije koja je juče predata predstavnicima Univerziteta i Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, ona je, kako je prenio RTRS, finansirana kroz Italijanski fond za inovativne projekte, preko Razvojne banke Savjeta Evrope.
Inače, nadležni kažu da će budući Naučno-tehnološki park biti centralno mjesto gdje se rađaju inovativne ideje i tehnološki napredak Srpske.
– Siguran sam da će izgradnjom NTP imati ogromnu korist prije svega UNIBL i studenti UNIBL, odnosno naši nastavnici i saradnici kroz angažman u kompanijama koje budu smještene u NTP – istakao je Radoslav Gajanin, rektor Univerziteta u Banjaluci, prenosi RTRS.
Nikola Dragović, direktor Naučno-tehnološkog parka Republike Srpske, najavio je, kako navodi RTRS, još neke novine.
– Јedan od prvih programa koji će NTP uskoro početi sprovoditi jeste program kampa za koji intenzivno traje kampanja jedinstveni startap program za mlade od 18 do 35 godina – rekao je Dragović.
Vlada Srpske je prošle godine usvojila informaciju o osnivanju prvog NTP u Srpskoj čiji je cilj ubrzan tehnološki razvoj.
– Za razvoj preduzetništva i inovativnosti kod mladih ljudi, to je cilj ovog projekta – poručio je Zoran Bjelajac, pomoćnik ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske.
Kompanija Ananas stigla je i na bosanskohercegovačko tržište sa svojom online prodajnom platformom.
– Proteklih mjeseci smo dokazali da živimo svoju priču, teško a jako! Danas smo završili vrlo važan korak i otvorili dva nova tržišta! Ananas sada posluje i u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini – objavio je Ananas E-commerce na svom LinkedIn profilu.
„Regionalni Amazon“, kako su ga mediji prozvali, sjedište je najprije osnovao u Sarajevu, gdje je registrovana firma Ananas doo, a 7. juna je osnovana i podružnica u Banjaluci, sa sjedištem u Bulevaru Stepe Stepanovića br. 171 E.
Direktor preduzeća, ujedno i banjalučke podružnice, jeste Erol Ferović.
Direktni osnivač sarajevskog društva je Ananas E-Commerce Beograd. Vlasnik platforme Ananas je Delta holding, a kako je ranije saopšteno iz kompanije, platforma je u prošloj godini otvorila svoje kancelarije i u Sjevernoj Makedoniji.
Ananas je, inače, u prošloj godini zabilježio izuzetno veliki rast, potvrđujući da bude regionalni lider u domenu online trgovine. Na 94% poštanskih brojeva isporučeno je dva ili više Ananas paketa, a broj partnera porastao je više od tri i po puta u odnosu na 2022. godinu.
– Cilj je da u 2024. godini broj trgovaca poraste na preko 2.000, i da ukupan promet preko sajta bude preko 70 mil EUR – saopšteno je na konferenciji u januaru.
Nakon što je portal Capital otkrio da je Vlada Republike Srpske sa kineskom kompanijom ELINC u tajnosti potpisala 57 mil KM vrijedan ugovor za nabavku softvera za digitalnu zaštitu, stigla je i potvrda iz Agencije za informaciono-komunikacione tehnologije Republike Srpske.
Oni su naveli da su u proteklih godinu dana izvršili detaljnu analizu stanja informacione bezbjednosti u javnoj upravi i kritičnim infrastrukturama, izradili smjernice razvoja informacione bezbjednosti i izvršili projektovanje novog nacionalnog sistema zaštite.
Navode da on po obimu, resursima i složenosti predstavlja najveći IKT projekat u Srpskoj.
– Projekat je samoodrživ i ima za cilj punu zaštitu sajber prostora Republike Srpske – istakli su iz Agencije.
U skladu sa predviđenom dinamikom, iz Agencije su naglasili da se do kraja avgusta očekuje početak implementacije projekta.
– Implementacija je predviđena u dvije paralelne faze. Omogućava potpunu integraciju državnih organa, akademskog i privatnog sektora u upravljanju incidentima. Funkcije zaštite u odnosu na korisnike se ogledaju u zaštiti tri grupe korisnika: javne uprave i kritičnih infrastruktura, zaštiti djece i zaštiti mikro, malih i srednjih preduzeća – istaknuto je u saopštenju.
Iz Agencije su istakli da će sistem štititi javnu upravu i kritične infrastrukture koje čini 780 institucija republičkog nivoa.
– Za partnera je, u skladu sa smjernicama Vlade za upravljanje krizom lanaca snabdijevanja i politički motivisanih ne-UN sankcija, izabrana kompanija ELINC, specijalizovani proizvođač opreme iz domena nacionalnih sistema informacione bezbjednosti – navedeno je u saopštenju.
Capital podsjeća da je ugovor sa Kinezima potpisan početkom juna ove godine, a nakon toga je na njega stavljena oznaka tajnosti, da bi se od javnosti sakrilo još jedno trošenje desetina miliona maraka na softver, kao i njegova namjena.
Planirano je da se ovaj softver implementira u sve institucije u Srpskoj na rok od deset godina, a ELINC je, kako piše Capital, posao dobio na osnovu prethodnog dogovora iza zatvorenih vrata, bez tendera.
Čapljinski preduzetnici traže coworking prostor po uzoru na Trebinje i Mostar
Grad Mostar od prodaje vinjeta zaradio 1.5 milijuna KM
Bitcoin skočio na 90.000 dolara po prvi put u povijesti
-
NEKRETNINE8 meseci prijePočela izgradnja novog stambenog objekta „Bregovi“ u Trebinju
-
TELEKOMUNIKACIJE1 godina prijeNovi pad dionica Mtela, vrijednost kompanije dugo nije bila niža
-
NOVOSTI3 meseca prijeUčesnici Visa olimpijskog triatlona prikupili 26.500 KM za Specijalnu Olimpijadu u Bosni i Hercegovini
-
FINANSIJE11 meseci prijeVlada RS donijela odluku: Minimalac će biti 900 KM
-
INVESTICIJE1 godina prijeCastellina Srpska preuzela 29,9 posto akcija Napretka
-
NOVOSTI1 godina prijePrag za PDV se diže na 100.000 KM, neophodan zahtjev za izlazak iz sistema
-
POLJOPRIVREDA1 godina prijeProizvođači digli ruke, mnogi zbog malina i na sudu
-
FINANSIJE11 meseci prijeMtel izašao iz vlasništva svoje firme u BiH, sprema se ulazak Britanaca